[PhongVien007]

https://www.cnn.com/2018/11/18/asia/chin...index.html


Ngỡ rộng đường tỏa sáng, Trung Quốc lại cay đắng vì "thất thu" và bê bối tại APEC 2018 

19/11/2018 13:15.




Với sự vắng bóng của nguyên thủ Mỹ và Nga, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nắm giữ nhiều cơ hội nhất để "phủ bóng" APEC và tăng cường tầm ảnh hưởng của Bắc Kinh tại khu vực này.

Trung Quốc đã cho các đảo quốc tại Thái Bình Dương vay ít nhất 1,3 tỉ USD và khoảng 590 triệu USD cho riêng nước chủ nhà Papua New Guinea (PNG). Và trong chuyến thăm lần này, Bắc Kinh cam kết cung cấp thêm 4 tỉ USD để xây hệ thống đường quốc lộ đầu tiên tại PNG.

Đây là một trong số những động thái thường thấy của Trung Quốc để giành sự ủng hộ của các nước trong vùng, bao gồm Samoa, Vanuatu, Quần đảo Cook, Tonga, Niue, Fiji và Liên bang Micronesia.

Nhưng trái ngược với những mong đợi, ông Tập lại phải rời sự kiện trong sự bất mãn.

Lần đầu tiên trong lịch sử 25 năm của Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương (APEC), PNG buộc phải kết thúc kì thượng đỉnh khi các lãnh đạo không thể đưa ra tuyên bố chung.

Chưa kể, Bắc Kinh còn phải chịu một vụ "mất mặt" khi 4 quan chức Trung Quốc bất ngờ bị trục xuất khỏi văn phòng của Ngoại trưởng PNG Rimbink Pato sau khi bị cáo buộc tìm cách gây ảnh hưởng đến tuyên bố của ông.

Vụ trưởng Các vấn đề Kinh tế Quốc tế của Bộ Ngoại giao, Wang Xiaolong, chỉ bình luận mờ nhạt rằng "chuyện không phải như vậy".

Đối với Trung Quốc, kì thượng đỉnh lần này đáng nhẽ là một chiến thắng ngoại giao - nhưng cuối cùng lại trở thành một thất bại đối ngoại khi các quan chức Trung Quốc cấm hầu hết các phóng viên từ những quốc gia thành viên và truyền thông quốc tế tham dự diễn đàn. Trái lại, họ chỉ cho phép các nhà báo của truyền thông quốc gia Trung Quốc đưa tin.

Theo Reuters, điều này đã làm dấy lên lo ngại về vấn đề đăng tải tin tức và an ninh tại sự kiện.

Mỹ và đồng minh "trói tay" Trung Quốc

Bên cạnh bê bối ngoại giao, Trung Quốc tiếp tục nhận một "cú đánh trực diện" từ Mỹ và các quốc gia đồng minh - tiêu biểu là Nhật Bản và Australia - theo một cách công khai.

Đầu tháng này, Australia đã công bố kế hoạch đầu tư 2,2 tỉ USD "cho các nước Thái Bình Dương" - bao gồm xây dựng Cơ sở hạ tầng Tài chính Australia và cơ quan tín dụng xuất khẩu để giúp các công ty Australia đầu tư vào khu vực.

Ngày 17/11, bộ ba Mỹ, Nhật, Australia công bố tuyên bố chung khẳng định các nước này sẽ triển khai dự án cơ sở hạ tầng cho tài chính và phát triển.

Cụ thể, các dự án sẽ nâng cao "tiêu chuẩn và quy định quốc tế cho phát triển, bao gồm tính cởi mở, minh bạch và ổn định tài chính". Cách tiếp cận này sẽ "giúp giải quyết vấn đề đích thực của khu vực trong khi tránh gánh nặng nợ bất ổn đối với từng quốc gia".


Trưởng đoàn các nền kinh tế APEC chụp ảnh chung. Ảnh: TTXVN

Trong bài phát biểu tại APEC, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence còn phát ngôn thẳng thừng rằng "Mỹ có thể đưa ra lựa chọn tốt hơn và không dìm đối tác vào biển nợ hay xâm phạm chủ quyền của họ".

Để thể hiện rằng Mỹ và các đồng minh đều nghiêm túc về việc sử dụng các phương thức kinh tế và quân sự để đối phó với ảnh hưởng của Trung Quốc, ông Pence tuyên bố Mỹ sẽ cùng Australia và PNG tái phát triển và tạo lập một căn cứ hải quân chung trên đảo Manus.

"Chúng tôi sẽ làm việc với hai quốc gia này để bảo vệ chủ quyền và quyền hàng hải tại vùng đảo Thái Bình Dương," ông Pence nói.

Cuộc tranh đấu công khai

Trước đó, vào tháng 8, Trung Quốc được cho là sẽ kí hợp đồng tái phát triển một cảng ở đảo Manus. Căn cứ quân sự tại đảo Manus chiếm một vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng - đây là cảng nước sâu có khả năng đón các tàu sân bay và hàng trăm tàu hải quân các loại.

Là một trong những căn cứ quan trọng nhất của hạm đội Mỹ tại Thái Bình Dương trong Thế Chiến II, đảo Manus có khả năng ảnh hưởng tới năng lực của phương Tây ở Thái Bình Dương trong khi giúp Bắc Kinh tiếp cận gần hơn với căn cứ của Mỹ tại Guam, cách Papua New Guinea vài nghìn km.

Nhưng thậm chí kể cả khi những thông tin về sự can thiệp của Trung Quốc tại cảng Manus là sai, thì Bắc Kinh cũng phải dè chừng trước bối cảnh Mỹ và Australia đưa các khí tài quân sự tới PNG để cản trở bước đột phá của hải quân Trung Quốc.

Ông Tập đã lên tiếng bảo vệ hoạt động giao thương của Trung Quốc và phủ nhận sáng kiến "Vành đai Con đường" tiềm ẩn những dự định địa chính trị bí mật.

Không dừng ở đó, khi Bắc Kinh càng hứa hẹn hỗ trợ nhiều tài chính, thì lại càng phải đảm bảo với đối tác và quốc tế rằng Trung Quốc không có ý định đưa các quốc gia vay tiền vào "bẫy nợ" hay tranh giành ảnh hưởng.

Theo CNN, đáng nhẽ Trung Quốc đã "tỏa sáng" trong kì thượng đỉnh APEC vừa qua. Tuy nhiên, có thể thấy rõ ràng rằng trong khi nhiều nước đón nhận Trung Quốc, nhiều nước khác lại tỏ ra dè chừng và có ý đề phòng với các dự định của quốc gia này.

[PhongVien007]

                     Căng thẳng tột độ: Ông Tập phát biểu xong, đoàn TQ bỏ về hết để không nghe ông Pence nói  

Hải Võ | 20/11/2018 01:13 PM 
 

Ông Tập Cận Bình nhấn mạnh cam kết của Trung Quốc với tự do thương mại trước hội nghị Apec 2018 (Ảnh: EPA-EFE)

Căng thẳng Mỹ-Trung leo thang tại hội nghị cấp cao APEC hồi cuối tuần qua dự báo "sức ép rất lớn" lên cuộc gặp sắp tới giữa tổng thống Donald Trump và chủ tịch Tập Cận Bình.


Mỹ-Trung "căng thẳng tột độ"

Hệ quả của bất đồng giữa Mỹ và Trung Quốc là lần đầu tiên hội nghị cấp cao của 21 nền kinh tế APEC không thể đạt đồng thuận để đưa ra tuyên bố chung trong phiên họp toàn thể tại thủ đô Port Moresby, Papua New Guinea hồi cuối tuần qua.

Rạn nứt được thể hiện rõ khi ông Tập Cận Bình và phó tổng thống Mỹ Mike Pence không nghe phần phát biểu của đối phương, trong khi cả hai ông đều lên tiếng mạnh mẽ về cuộc chiến thương mại song phương. Ông Tập chỉ trích chủ nghĩa bảo hộ của Mỹ, trong khi ông Pence cảnh báo về bẫy nợ từ sáng kiến "Vành đai, Con đường" do ông Tập khởi xướng.

Ngày 19/11, phát ngôn viên Bộ ngoại giao Trung Quốc ông Cảnh Sảng khẳng định nhiều quốc gia đang phát triển có quan điểm phản đối chủ nghĩa bảo hộ, và lập trường của Bắc Kinh không phải là nguyên nhân khiến hội nghị APEC không đạt được đồng thuận.

"Quyền lực chính trị và chèn ép về kinh tế là điều bị hầu hết thành viên APEC phản đối," ông Cảnh nói.


Lãnh đạo các nền kinh tế thành viên APEC chụp ảnh chung trong ngày cuối hội nghị ở Port Moresby (Ảnh: EPA-EFE)

Ba đại biểu nền kinh tế chủ nhà Papua New Guinea mô tả bầu không khí giao tiếp giữa Mỹ và Trung Quốc tại kỳ họp APEC là "căng thẳng tột độ".

Các thành viên đoàn Trung Quốc ngày 17/11 đã rời khỏi hội trường sau khi ông Tập Cận Bình đọc diễn văn, trước khi ông Pence lên phát biểu.

"Một số [đại biểu Trung Quốc] rời khỏi, một số vẫn ở lại địa điểm họp nhưng chỉ đứng bên ngoài hội trường. Họ không nghe bài diễn văn của ông Pence," một đại biểu chủ nhà nói.

Ông Pence ngày 18/11 nói với báo chí rằng ông "đã có cuộc trao đổi thẳng thắn" với chủ tịch Trung Quốc, nhưng một đại biểu Papua New Guinea khác cho hay các quan chức Mỹ-Trung dường như giữ khoảng cách với nhau.

"Tôi không thấy những người Mỹ và người Trung Quốc trao đổi riêng với nhau... Tất cả bọn họ đều bước vào và đi ra theo nhóm... Không có cơ hội nào để họ tự do nói chuyện cá nhân cả," đại biểu này cho hay, nói thêm rằng căng thẳng giữa hai "ông lớn" đã đặt Papua New Guinea vào vị thế nan giải.

Mỹ gây sức ép tối đa trước thượng đỉnh Trump-Tập

Các nhà quan sát ngoại giao đánh giá bầu không khí lạnh giá giữa Mỹ-Trung tại APEC phản ánh thực tế tình trạng đối đầu "cứng" về địa chính trị giữa hai nước, đồng thời cho rằng Mỹ sẽ gây sức ép tối đa lên Bắc Kinh để thu được những lợi ích mong muốn tại cuộc gặp giữa ông Trump và ông Tập tại hội nghị thượng đỉnh G20 ở Argentina vào cuối tháng.

Liu Weidong, chuyên viên phân tích sự vụ Mỹ-Trung tại Viện khoa học xã hội Trung Quốc (CASS), nói chiến tranh thương mại đang làm tổn hại cả Mỹ và Trung Quốc, nhưng Bắc Kinh có thể gặp nhiều áp lực hơn.

"Cuộc gặp [Trump-Tập] có nhiều ý nghĩa với Trung Quốc hơn với Mỹ, nhưng các nhà đàm phán và quyết sách từ cả hai bên sẽ đứng trước nhiều sức ép hơn trong hai tuần tới."

Ông Tập nỗ lực định vị Trung Quốc là "nhà vô địch" về tự do thương mại, đối trọng với chủ nghĩa bảo hộ "Nước Mỹ trên hết" của ông Trump, nhưng lãnh đạo Trung Quốc sẽ không dễ thuyết phục được các cường quốc như Đức, Pháp hay Liên minh châu Âu (EU) - nhưng đối tác chia sẻ chung nhiều lo ngại với Mỹ về Trung Quốc.

"Bắc Kinh cần sẵn sàng," ông Liu nói. "[Các nước phương Tây] có thể sẽ không hoàn toàn đứng về phe Trung Quốc hay Mỹ, nhưng sẽ ngầm đồng thuận một số biện pháp của Mỹ có thể gây thêm sức ép lên Trung Quốc."

Theo ông Liu, Bắc Kinh cần cần có giải pháp liên quan đến bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và hạ thuế quan để kết thúc chiến tranh thương mại.

Đài CNN cho hay, các thành viên APEC không đạt được thỏa thuận về tuyên bố chung là bởi Trung Quốc phản đối phần diễn đạt về "các biện pháp thương mại bất công" trong bản thảo tuyên bố. 

Mỹ là bên yêu cầu đưa diễn đạt này vào để chỉ trích và cáo buộc Trung Quốc kìm hãm thị trường, ép buộc chuyển giao công nghệ, gián điệp công nghiệp, chính phủ bảo hộ và ăn cắp sở hữu trí tuệ.
Tuy nhiên theo nguồn tin chính phủ Trung Quốc (ẩn danh), còn nhiều nguyên nhân và bất đồng dẫn đến thất bại trong nhận thức chung.

Ông Shi Yinhong, giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học nhân dân Trung Quốc, tin rằng vẫn còn cơ hội để đạt "hòa ước" giữa hai nước.

"Cho đến nay, các nước phát triển như Nhật Bản, Australia hay ở châu Âu vẫn thận trọng [về cách xử lý vấn đề chiến tranh thương mại Mỹ-Trung]," ông Shi nói. "Có vẻ như Mỹ sẽ cố đạt một thỏa thuận với

Trung Quốc, và Trung Quốc có thể đồng ý một số phần nhưng sẽ không thỏa hiệp nếu các đề xuất về chính sách kinh tế và công nghiệp quá ngặt nghèo."