[LeThanhPhong]

Trường Bộ Kinh

Digha Nikaya

23. Kinh Tệ-túc

(Pàyàsi sutta)

https://budsas.net/uni/u-kinh-truongbo/truong23.htm

--ooOoo--

23. KINH TỆ-TÚC

112. TRONG TRƯỜNG-HỢP NÀO KINH TỆ-TÚC ĐƯỢC THUYẾT-GIẢNG?

Vào một thời kia, Tôn-giả Cưu-ma-la Ca-diếp (Kumàra Kassapa) cùng với đại-chúng Tỳ-kheo đến đô-thị Tư-bà-hê (Setavyà) của nước Câu-tát-la (Kosala), ngụ trong rừng Thi-xá-bà (Simsapà). Tôn-giả là bậc A-la-hán, đệ-tử nổi tiếng của đức Phật trước kia. Bấy giờ có Bà-la-môn Tệ-Túc (Pàyàsi), lãnh-chúa của vùng nầy, nghe danh-tiếng của Tôn-giả Cưu-ma-la Ca-diếp, đến xin yết-kiến.

Kinh nầy chẳng phải do đức Phật thuyết-giảng mà là một bài tường-thuật cuộc tranh-luận giữa Bà-la-môn Tệ-Túc với Tôn-giả Cưu-ma-la Ca-diếp, về tà-kiến: ''Không có đời sau, không có các loại hoá-sanh, hành-vi thiện-ác không có quả-báo.'' Bằng các thí-dụ cụ-thể, Tôn-giả Cưu-ma-la Ca-diếp đã chứng-minh sự vô-lý của tà-kiến đó, đồng thời chỉ rõ kẻ mang tà-kiến phải gánh chịu đau khổ, bất-hạnh lâu dài, và khuyên Tệ-Túc nên mau vứt bỏ tà-kiến đi, khiến cho Tệ-Túc được tỉnh-ngộ và xin qui-y ngôi Tam-Bảo.

113. NỘI-DUNG KINH TỆ-TÚC.

A.- Ý Chánh: Cuộc tranh-luận về tà-kiến: ''chẳng có Luân-hồi, quả-báo.''

B.- Phân đoạn: Kinh có thể chia ra ba phần:

1. Phần I: Tệ-Túc đến yết-kiến Tôn-giả Cưu-ma-la Ca-diếp, để nói lên tà-kiến của mình:

- Tệ-Túc trình-bày tà-kiến: chẳng có đời sau, chẳng có các loài hoá-sanh; hành-vi thiện ác chẳng có quả-báo;

- Câu hỏi đầu-tiên của Tôn-giả Ca-diếp: ''Mặt trời, mặt trăng thuộc thế-giới nầy hay thế-giới khác?''

- Tệ-Túc đáp:''Mặt trời, mặt trăng thuộc thế-giới khác'', tuy chấp-nhận có thế-giới khác, nhưng vẫn giữ tà-kiến trên.

2. Phần II: Cuộc tranh-luận giữa Tệ-Túc và Ca-diếp:

- Luận-cứ của Tệ-Túc (TT): vì người chết chẳng trở lại báo tin, nên biết chẳng thể có đời sau được.

. TT: Có nhiều kẻ kia phạm giới, khi gần chết được tôi dặn nếu bị sanh vào khổ-cảnh, thì trở lại báo cho tôi biết. Chẳng ai trở lại báo cho tôi biết cả. Vậy thì chẳng có đời sau.

. Ca-diếp (CD): Thí-dụ như có tội-nhơn bị xử-tử, lại xin kẻ hành-hình cho phép mình về thăm bà-con rồi trở lại chịu chết, thì có được phép không? Ở dưới điạ-ngục, qủi-sứ đâu có cho ai ra khỏi ngục, trở về nhà.

. TT: Có nhiều kẻ giữ giới đầy-đủ, khi gần chết được tôi dặn nếu được sanh lên cõi Trời thì trở lại báo tin cho tôi biết. Chẳng ai trở lại báo tin cả.

. CD: Thí-dụ như có người té xuống hầm phân, nay được tắm rửa sạch-sẽ, có còn muốn té trở lại hầm phân chăng? Chư Thiên rất ghê tỡm mùi hôi của loài Người, nên có bao giờ muốn trở lại đấy để báo tin.

- Luận-cứ của Tệ-Túc: vì không thấy tận mắt, nên chẳng tin.

. CD: Có kẻ sanh lên cõi Trời Ba-mươi ba, ở đấy một ngày lâu bằng một trăm năm nơi cõi Người, nếu có trở lại báo tin cho ông thì ông đã chết từ lâu rồi.

. TT: Tôi chẳng thể tin được có cõi Trời Ba mươi ba và tuổi thọ ở cõi ấy dài đến như vậy, vì mắt tôi còn chưa thấy được như thế.

. CD: Có người sanh ra đã mù, lầm cho rằng chẳng có màu sắc, vì chính họ chẳng trông thấy gì. Chỉ có bực Sa-môn tu-hành tinh-tấn chứng đắc thiên-nhãn thanh-tịnh mới trông thấy được cõi Trời Ba mươi ba.

- Luận-cứ của Tệ-Túc: Nếu làm lành, giữ giới, được sanh lên cõi Trời sướng hơn, cớ sao ai cũng tham sống ở đây, chẳng ai tự-sát để sớm lên cõi Trời?

. CD: Thí dụ như có vị Bà-la-môn chết, để lại gia-tài. Con trai người vợ lớn đòi lấy hết gia-tài. Người vợ nhỏ đang mang thai, ngăn lại, bảo chờ sanh ra, nếu được con trai thì sẽ được một phần. Nhưng người con trai trưởng thúc-hối, cứ đòi lấy ngay hết gia-tài. Người vợ bé vào phòng riêng lấy dao rạch bụng, để biết con trai hay con gái. Vì hành-động ngu-xuẩn đó mà cả mẹ lẫn con trong bụng bị hại. Hành-vi tự-sát để được sanh lên Trời cũng lại giống như thế.

- Luận-cứ của Tệ-Túc: vì chẳng thấy ''linh-hồn'' ra khỏi thân-thể khi chết, nên tin chẳng có đời sau.

. TT: Một tên tử-tội bị đem đi cân rồi bị nhốt sống trong một cái chum đậy kín, và nổi lửa đốt. Sau khi mở chum ra, chẳng thấy ''linh-hồn'' người chết đi ra, chỉ thấy thi-thể nặng hơn thân-hình lúc còn sống.

. CD: Tôn-chủ ngủ trưa, nằm mộng thấy mình đi du-ngoạn đó đây. Các người hầu-cận đứng bên có thấy ''linh-hồn'' của Tôn-chủ thoát ra di du-ngoạn chăng? - Thân-thể người sống có sức nóng nên mềm-nhẹ hơn khi đã chết cứng.

. TT: Giết một tử-tội bằng cách lột da, lóc thịt, gân, cho đến xương-tủy, lật ngữa, lật sấp, kéo cong lại, nào thấy đâu ''linh-hồn'' được thoát ra ngoài.

. CD: Thí-dụ như có người thổi tù-và, tiếng nghe êm tai. Người ấy đặt tù-và xuống. Có các kẻ khác đến bên tù-và, lật sắp, lật ngữa, cũng chẳng nghe âm-thanh phát ra. Chỉ khi người thổi tù-và thổi hơi vào mới nghe được tiếng tù-và. Sự ngu-xuẩn của các kẻ kia cũng giống như những ai muốn thấy ''linh-hồn'' trong thây chết bị lật úp, lật ngữa mà đi thoát ra vậy.

Lại lấy một thí-dụ khác: một người thờ lửa, có việc phải đi xa, dặn con nên canh-chừng lửa, đừng để tắt; nếu bị tắt thì nên dùng đồ quây lửa mà nhen-nhúm lại. Thằng bé ham chơi, quên canh-chừng nên lửa tắt; nó lấy đồ quay lửa ra, chẻ làm hai, chẻ làm bốn, làm tám, cũng chẳng thấy lửa đâu. Sự ngu-xuẩn của đứa bé cũng như những người trước muốn tìm thấy cho được cái ''linh-hồn'' thoát ra khi chết.

- Luận-cứ của Tôn-giả Ca-diếp về Luân-hồi và quả-báo:

. CD: ''Nầy Tôn-chủ, tôi sẽ kể vài thí-dụ; người có trí, nhờ các thí-dụ mà hiểu ý-nghiã của lời nói.

. Ví-dụ về đoàn lữ-hành: có đoàn lữ-hành đông-đảo được hai người lãnh-đạo, nên chia ra làm hai đoàn. Một đoàn đi trước, mang theo nhiều vật-liệu, lương-thực, xuyên qua bãi sa-mạc, dọc đường gặp một quỷ Dạ-xoa giả-dạng người, khuyên nên bỏ các vật-liệu, lương-thực đi cho nhẹ, vì đến nơi kia sẽ có nhiều hơn. Người lãnh-đạo nghe theo, nhưng đến nơi chẳng thấy có gì cả, lại gặp sự bất-hạnh bị quỷ Dạ-xoa ăn thịt. Đoàn thứ hai cũng gặp quỷ giả-dạng, gạt-gẫm bảo bỏ bớt đi vật-liệu và lương-thực, nhưng người lãnh-tụ chẳng nghe theo. Khi đi đến nơi, nhìn thấy đống xương trắng-hếu, mới biết đoàn lữ-hành trước vì đã quá tin theo lời nghe nói (của Dạ-xoa) mà phải chịu cảnh bất-hạnh. Cũng vậy, Tôn-chủ chớ có nghe theo tà-kiến, chúng sẽ đưa Tôn-chủ vào đau-khổ, bất-hạnh lâu-dài.

. Ví-dụ khác: Một người nuôi heo thấy một đống phân khô, gói lại trong bịt, đội lên đầu, đem về cho heo ăn. Dọc đường bị mưa, phân ướt chảy dơ dáy khắp mình-mẫy. Các người khác thấy vậy, khuyên nên bỏ bịt phân đi, nhưng kẻ ấy chẳng chịu, cứ tiếp-tục đội bịt phân ướt về. Nầy Tôn-chủ, chớ nên cố-chấp vào tà-kiến như người đội phân kia, nó sẽ đưa Tôn-chủ vào đau-khổ và bất-hạnh lâu-dài.

. Ví-dụ khác nữa: Hai người đánh bạc; một người khi thua thì lấy con xúc-xắc ngậm vào miệng. Kẻ kia thấy vậy, xin đổi xúc-xắc, lấy mấy con cũ đem thoa thuốc độc vào. Một chặp, người ấy lấy xúc-xắc có thoa thuốc độc ra mà đổ. Đối-thủ bị thua, liền lấy xúc-xắc đó ngậm vào miệng, nên phải chịu đau-đớn vô-ngần. Nầy Tôn-chủ, hãy từ bỏ ngay các tà-kiến, nó sẽ đưa Ngài vào đau-khổ, bất-hạnh lâu dài.

. Ví-dụ chót: Hai người bạn lên đường tìm của-cải. Dọc đường, họ gặp một đống gai quăng bỏ. Họ bó lại hai bó và mang đi. Lại gặp nhiều bó dây gai; một người bỏ bó gai, lấy dây gai, còn người kia thì chẳng chịu bỏ. Qua đến các nơi khác, họ lần-lượt gặp nhiều vải bông, ... sắt, ... thiếc, ... chì, ... bạc và vàng. Người thứ hai lần-lượt bỏ các món cũ, chọn lấy vàng đem về; còn người kia vẫn cố giữ bó gai mà anh đã mang theo từ xa. Dĩ nhiên người mang bó gai về chẳng được vợ con hoan-nghinh, còn anh kia được gia-đình vui mừng đón tiếp. Nầy Tôn-chủ, hãy từ bỏ ác-kiến, chúng sẽ đưa Ngài vào đau-khổ và bất-hạnh lâu-dài.

3. Phần III: Tôn-giả Ca-diếp dạy phép lập tế-đàn.

- Tệ-Túc: Ngay tại thí-dụ đầu-tiên về mặt trời, mặt trăng, tôi đã bỏ tà-kiến và tin có đời sau, có quả-báo, nhưng vì muốn nghe trọn lời dạy của Tôn-giả Ca-diếp nên tiếp-tục hỏi thêm. Giờ đây tôi xin quy-y ngôi Tam-Bảo và xin thưa hỏi về việc tổ-chức lễ tế-đàn.

- CD: Việc tế-đàn chẳng cần có thú-vật bị giết, kẻ tham-dự phải từ bỏ tà-kiến, phải có chánh-kiến; một tế-đàn như thế sẽ đem lại quả-báo lớn, lợi-ích lớn.

- Tệ-Túc tổ-chức bố-thí cho người nghèo những thức như cháo, đồ ăn phế-thải, vải thô... nên quả-báo là được sanh lên cõi Trời thấp nhứt là cõi Tứ Đại Thiên-Vương. Có thanh niên Uttara bị bỏ qua trong cuộc bố-thí nầy, sau khi chê-trách lối bố-thí của Tệ-Túc, tổ-chức một lễ tế hoàn-bị, với tế-vật có phẩm-chất tốt, có lòng thành, nên được sanh lên cõi Trời cao hơn, là cõi Tam Thập tam Thiên.

114. HỌC KINH TỆ-TÚC NÊN CHÚ-Ý ĐẾN ĐIỂM NÀO?

1. Tà-kiến nói trong Kinh Tệ-Túc: ''chẳng có luân-hồi, chẳng có quả-báo''. Người cho rằng chẳng có đời sau là vướng phải tà-kiến được gọi là đoạn-kiến, nghiã là cho rằng chết là hết. Người mắc đoạn-kiến lại chủ-trương rằng, hễ còn đang sống đây, phải cố hưởng-thọ cho mau mau, cho nhiều nhiều, tất cả các khoái-lạc, cần gì phải lánh ác làm lành, kẻo khi mất chẳng còn hưởng được nữa, ''uổng đời'' lắm ! Lý-luận như thế, làm sao tránh khỏi sa vào đường ác khi chết, mà ngay lúc còn sống cũng khó lòng mà được người khác kính-nễ.

2. Mắt có thấy, tai có nghe, mới biết chắc là có; đó chỉ là kinh-nghiệm của một cá-nhơn về thực-tại bên ngoài. Nhưng nếu chẳng thấy được, chưa nghe được một sự-vật gì, đó chẳng phải là lý-do vững-chắc để quả-quyết rằng sự-kiện đó chẳng có. Đấy là điểm cần lưu-tâm đến, khi học Kinh Tệ-Túc.

Vì lẽ các cảnh-giới khác với cõi nhân-gian, chẳng thể chỉ rõ ra cho mắt thấy, cho tai nghe được, nên Tôn-giả Cưu-ma-la Ca-diếp mới dùng khá nhiều thí-dụ cụ-thể -- có phần dí-dỏm ! -- của đời sống hằng ngày mà chứng-minh với Tôn-chủ Tệ-Túc. Các thí-dụ đó chỉ có giá-trị tượng-trưng, gợi-ý, nhằm giúp người nghe tự mình suy-gẫm thêm về các sự-vật xuất-thế-gian mà thôi. Chỉ khi nào tu-chứng được thiên-nhãn-thông, bấy giờ mới ''mở mắt ra'' mà đến gần Chơn-Lý.

https://budsas.net/uni/u-kinh-truongbo/truong-tn2.htm

--ooOoo--

Sư Toại Khanh Giảng Kinh Ba Lê (1-2) 

Ghi Chú Quan Trọng: Bài giảng gồm 2 phần:

1/ Sư tiếp tục giảng Kinh Tệ Túc xong (post này, #850)
2/ Sau đó, Sư sẽ giảng Kinh Ba-Lê (post #851)

https://toaikhanh.com/videotext.php?vid=xPin2l63wxs&abt=Kinh+Ba-L%C3%AA

Kalama tri ân bạn buithibuukim ghi chép.

22/02/2022 - 12:06 - buithibuukim
TRƯỜNG BỘ KINH 
23.KINH TỆ TÚC (tt)

(Bài giảng ngày 17/10/2016)

Chúng tôi chỉ mất một phút để giải thích lý do vắng mặt trong thời gian vừa qua. Đó là chúng tôi nhận lời dạy dạy một lớp 7 ngày trên Dallas. Tiếp theo là 7 ngày tại Houston, sau đó trở về (..) dùng máy không tiện không vào room được. Chúng tôi không thể dạy bù, vì ở Houston chúng tôi dạy từ 9g sáng – 11g trưa. Nghỉ một lát rồi 2g trưa – 5g chiều. Nghỉ một lát rồi từ 7g – 10g đêm. Suốt nhiều ngày vậy nên vừa sụt cân vừa mất ngủ, sinh hoạt hơi ác vậy, nên không nghĩ đến chuyện dạy bù vì quá mệt!

Cũng phải nói thêm là chúng tôi thiết tha hy vọng những bài thu trong suốt thời gian đó mà bà con tìm lại liên lạc được những người trong room này thì rất là nên. Bởi vì đó là loạt bài giảng chúng tôi cho rằng rất căn bản về Phật học. Chẳng hạn như 12 Duyên khởi, về Bốn Đế, đặc biệt là Bốn Niệm Xứ.

Thưa quý vị, hôm nay chúng ta học tiếp bài Kinh Tệ Túc .  Sau đó học Kinh Ba Lê. 

Hôm trước mình đã học rất đại khái rất sơ sài về bài Kinh Tệ Túc. Nó cũng có lý do chớ không phải không. Phải nói hôm đó chúng tôi lười, quá sức lười mà mệt nữa. Nhưng nội dung bài Kinh đó cũng mềm chớ không có gì ghê gớm.

Một ông vua không có niềm tin vào kiếp trước kiếp sau. Có một chuyện chúng tôi đã nói rất nhiều lần. Là có những người khoác lên mình cái màu áo gọi là trí thức hiện đại, cho rằng mình không tin quàng xiên, đồng cốt, không tin chuyện mê tín dị đoan, như vậy mình là người văn minh, người trí thức. Nhưng họ quên một chuyện là cẩn thận không bao giờ thừa. Đúng là chuyện quàng xiên đồng cốt mình không nên tin. Nhưng không phải cái gì mình không thích, hoặc không thấy, hay không chứng minh được thì đều cho là không có. Đó là chuyện rất không nên! Tôi nói nhiều lần rồi, mình muốn tin gì đó mình phải tìm một bằng chứng, chứng minh. Nhưng mình muốn phản bác, phủ nhận, chối bỏ một cái gì đó thì mình cũng phải có bằng chứng. 

Chẳng hạn giờ các vị nói rằng không có ma quỷ vì không thấy, không chứng minh được bằng kiến thức khoa học các vị có; thì tôi cũng xin hỏi ngược lại là bằng vào kiến thức khoa học các vị sở hữu, các vị đã tìm ra được chứng minh nào để xác minh rằng những ma quỷ, những hàng phi nhơn khuất mày khuất mặt không có thật. Nhớ phải có phản biện nữa nghe. Chớ còn không chỉ có một chiều phiến diện thì cũng kẹt, nghe. Tôi không bắt trong room trở thành người mê tín dị đoan. (mất âm thanh chút xíu). Tôi nhắc lại, mình không muốn tin cái gì đó thì mình cũng phải có bằng chứng như là mình phải có bằng chứng như khi muốn tin cái gì đó.

Các vị hỏi tôi có thần thông hay không. Tôi dĩ nhiên trả lời là không. 

Các vị hỏi tôi dựa vào cái gì mà tin Phật?

Tôi trả lời thế này: 

Vô thường:

Tôi dựa vào một số chuyện mà bản thân tôi có thể thấy được, cảm nhận được. Chẳng hạn Phật dạy cái gì cũng vô thường, từ trăng sao hoa lá, cây cỏ đất đá, chim muông thú vật, những buồn vui, những thành bại trong một đời người. Với tuổi này tôi càng lúc càng thấy đúng là mọi sự mình không thể tin được! Nó hôm nay như vậy thì ngày mai hoặc chiều nay nó có thể khác đi. Một người sáng nay đi sông sổng nhưng trưa nay họ có thể lăn đùng ra chết. Và họ mang theo bao nhiêu thứ từ danh phận, tình cảm, tương lai, bao nhiêu buồn vui, thề thốt hứa hẹn gì đi nữa cũng mang theo xuống mồ hết. Cho nên thứ nhứt Đức Phật dạy vô thường tôi tin.

Điều thứ hai Đức Phật dạy rằng nếu vạn hữu là vô thường thì có đáng gì để mình đi kiếm tìm một cái tôi trong cuộc đời phù du ảo mộng này: 

1. tôi buồn tôi vui, 
   
2. người ta thương tôi, 
   
3. người ta ghét tôi, 
   
4. người ta tấn công tôi,
   
5. người ta làm tổn hại tôi… 
   

Nhưng cái ‘tôi’ là gì? 

– Chính Đức Phật dạy mình rõ cái này: Hành giả thấy rằng hơi thở ra nó không phải là hơi thở vào. Dĩ nhiên trong chánh niệm thì không có Kinh nào dạy như vậy. Kinh chỉ dạy đơn giản là ‘Thở ra biết thở ra, thở vào biết thở vào. Thở ra ngắn biết ngắn. Thở vào dài biết dài. Thở ra bằng tâm trạng gì: khó chịu hay dễ chịu, thiện hay ác thì hành giả biết rất rõ’. Đó là Chánh Kinh. 

Nhưng trong các kinh nghiệm Tuệ quán chúng ta biết được thì khi hành giả quán chiếu lâu ngày như vậy. Lâu là bao nhiêu. Lâu đây có thể là một ngày, một tuần, một tháng, một năm, tùy vào căn cơ của hành giả. Hành giả sẽ dần dần tiếp tục theo dõi như vậy, tiếp tục chánh niệm như vậy, tiếp tục biết mình và tỉnh thức như vậy. 

Dần dần hành giả sẽ nhận ra 

1. hơi thở vào không phải là hơi thở ra; 
   
2. hơi thở ra không phải là hơi thở vào; 
   
3. cái tâm biết hơi thở ra không phải là cái tâm biết hơi thở vào; 
   
4. cái buồn của hồi nãy không phải là cái buồn bây giờ; 
   
5. cái vui của khi nãy không phải là cái vui của bây giờ.
   

Đó, từ từ hành giả nhận ra cái đó. Và hành giả thấy rằng cái gọi là ‘tôi’ nó là sự lắp ráp rất là bẽ bàng. Tức là không có cái gì đi liên tục từ thời điểm này sang thời điểm khác. Chỉ trong một phút là đã không có, thì nói gì một giờ, một ngày một tháng, một năm rồi thì là một đời. Không có! Cho nên Phật dạy là lắp ráp, nó đã vô thường rồi là mình đã nản rồi. Hiểu thêm nó là đồ lắp ráp, đúng nó là đồ lắp ráp.

Một điều nữa là Ngài dạy mình 

1. tất thảy những buồn vui trong đời sống này là do mình áp đặt những khái niệm lên mọi sự. 
   
2. Khi mình áp đặt lên đó những khái niệm ‘của tôi’ thì mình sợ nó bị mất. 
   
3. Rồi mình ra sức mình bảo quản nó, giữ gìn nó, đổ mồ hôi, xót con mắt vì nó. 
   
4. Một ngày kia khi mình buông ý niệm ‘của tôi’ đi thì nó khác. 
   

Chẳng hạn mình nghĩ đó là chồng mình, vợ mình. Một ngày nào đó ly dị rồi thì chuyện xảy ra cho con người đó, cho thân xác đó, cho hình hài đó nó không còn ảnh hưởng vào nội tâm mình như là thuở nào nữa. Như vậy, các vị thấy rõ ràng là cái buồn vui, cái dễ chịu khó chịu của mình nó luôn luôn gắn liền với những khái niệm, những ý niệm, những kinh nghiệm, những hồi ức. Nếu mình dàn xếp lại cái đó, chắc chắn những buồn vui của mình nó sẽ khác đi rất nhiều.

Tôi nhớ đã xem ở đâu chuyện một người bao nhiêu năm còng lưng làm lụng nuôi vợ nuôi con. Một ngày kia khi đứa bé bị bịnh phải chở vào bịnh viện thì ảnh mới phát hiện ra đứa bé không phải là con mình. Ngay lúc ảnh biết nó không phải là con của mình thì cảm giác nó như thế nào, tôi nghĩ rằng trong room đã hình dung được. Nó là sự xót xa, sự bẽ bàng, nó là cảm giác hụt hẫng không tả được. 

Cái đau thứ nhứt là đứa bé được mình cưng chiều bấy lâu bây giờ nó không phải là con mình nữa. 

Cái chuyện nó không phải con mình nó còn mở ra một vấn đề khác rất lớn. Đó là vợ mình đã cắm sừng mình. Người đàn bà mình đã thương yêu lo lắng bấy lâu nay đã phản bội mình. 

Đứa bé 8 tuổi là bả đã phản bội mình ít nhứt 8 năm. Đứa bé 12 tuổi là bả đã phản bội mình ít nhứt 12 năm. Đứa bé 6 tuổi là bả phản bội mình ít nhứt là 6 năm . 

Mặc dù có thể đó là một tai nạn hoặc chuyện tình một đêm, nhưng trong lòng một người đàn ông chuyện đó đâu đơn giản như vậy. Khi ổng nhận ra đứa bé không phải con ổng thì cảm giác 

1. trước nhứt đối với nó ổng không còn như ngày nào. 
   
2. Còn cảm giác với vợ ổng không còn như thuở nào chỉ vì một ý niệm ‘tôi là’ và ‘của tôi’ mà thôi.
   

Cho nên ở đây hành giả quán chiếu danh sắc, quán chiếu 5 uẩn, 6 xứ, 12 xứ, 18 giới để nhận ra con mình: con của mình; vợ mình: vợ của mình. Vợ đây là 6 căn 6 trần. Con đây cũng là 6 căn 6 trần. Vợ con đây cũng là 18 giới (6 căn+ 6 cảnh+ 6 thức).

Khi nhận ra như vậy, hành giả tự nhiên có sự buông bỏ. Dĩ nhiên trong room này có nhiều người nghe đến đây cười thầm: ‘Ủa ổng giảng vậy mà ổng hết phiền não chưa, mà mình đã nghe giảng bao nhiêu năm nay mà mình đâu có hết phiền não đâu?’. Tôi xin nhắc lại câu chuyện cái anh chàng bị chứng thần kinh phân liệt thấy mình là hột thóc (không biết trong room còn nhớ không?). Ảnh bị chứng tâm thần nghĩ mình là một hột thóc. Cho mình là hột thóc nên ảnh sợ bị gà ăn, ảnh cứ chun vô tủ trốn. Gia đình đưa ảnh vô bác sĩ, chữa được thời gian thấy ảnh lành cho về. Được ít hôm gia đình lại chở ảnh vô bịnh viện. Bác sĩ nói: ‘Sao bữa hổm thấy anh ok rồi mà’. Ảnh nói: ‘Thưa bác sĩ em biết. Em là con người. Em không thể nào là hột thóc, em biết hết trơn, nhưng em sợ mấy con gà nó không biết!’.

Các vị thấy không? Cái biết của ảnh về thân phận con người của ảnh nó giống hệt như cái biết của tất cả phàm phu chúng ta về thân phận vô ngã vô thường của mình. Là sao? – Tức là anh này biết ảnh không phải hột thóc, nhưng cái biết của ảnh ngờ ngợ, ngờ ngợ. Ảnh ngờ ngợ ít nhứt là 3 điểm: ảnh ngờ ngợ về hình dáng và trọng lượng hột thóc + ảnh ngờ ngợ về trọng lượng và hình dáng của con gà + ảnh ngờ ngợ về hình dáng và trọng lượng của ảnh, làm sao với sức vóc mấy chục kí của ảnh mà bị con gà hai ba kí nó nuốt được? Có nghĩa trong cái biết của ảnh có cái gì đó nó ngờ ngợ. Trong vũ trụ bao la này làm gì có hột thóc nào mấy chục kí như hình hài của ảnh? Cho nên nếu ảnh biết rõ con gà nó ra sao, hột thóc ra sao và hình hài ảnh ra sao thì không cách chi mà ảnh có cái sợ kỳ cục là sợ con gà nó không biết ảnh không phải là hột thóc! 

Mình cũng vậy. Mình học Đạo nhưng không hành trì, không thường xuyên thực tập quán chiếu, cho nên ai đụng tới mình,chỉ cần một email thôi, một message thôi, một câu nói thôi, thậm chí một ánh mắt một kiểu nhìn, một kiểu cười đểu nhếch mép mình cho rằng coi thường là mình đã nổi điên nổi dịch lên. 

Vì sao? 

– Vì cái biết của mình về vô ngã vô thường nó ở cái mức ngờ ngợ thôi, nó lan man, nó mang máng thôi. Cái đó phải tự mình hiểu. Đừng có cười cái anh bị tâm thần phân liệt hồi nãy tôi kể, tưởng ảnh khùng. Hỏng có. Mình khùng cũng cỡ ảnh! Bởi vì nếu không ngờ ngợ về mình, không ngờ ngợ về lời Phật thì mình đã không nổi dịch vì cho rằng mình bị tổn thương.

Tôi cũng vô cùng ngạc nhiên khi thấy không ít người cứ hành trì ba mớ, học giáo lý ba mớ tự cho mình giỏi khi họ quên mất một chuyện vô cùng quan trọng. Đó là, kiến thức giáo lý nó chẳng là cái gì để anh tự hào hết khi nó chưa đủ để anh ‘sống với lũ’. Nói kiểu trong nước, tức là sống với phiền não. 

1. Cái giáo lý anh học nó không đủ để hộ trì anh thì anh lấy gì để tự hào tự mãn tự kiêu tự đắc tự tôn? 
   
2. Và nếu anh có chấm dứt được phiền não, anh có là một vị thánh, thì một lần nữa chuyện anh trở thành thánh cũng chẳng là gì để tự hào hết. 
   

Bởi vì như xưa nay anh bịnh, giờ anh hết bịnh thì chỉ có khùng mới tự hào hết bịnh! Mình mừng không hết thì thôi chớ có gì mà tự hào tự kiêu!

Dĩ nhiên là tôi đang nói từ góc độ phàm phu mình, chớ các bậc thánh thì hoàn toàn không phải vậy. Ai là thánh thì mình phải quỳ lạy, bởi vì đó là của hiếm trong vũ trụ. Bởi vì trong cuộc đời này, kẻ mà có đủ nhận thức để thương người để chán đời là đã hiếm; nói chi một người đã dứt hẳn phiền não, dứt một cách triệt để, thì người đó là đáng quý đáng kính. Người đó phải tu tập hàm dưỡng trong nhiều đời nhiều kiếp.

Tôi cũng đã nói không biết bao nhiêu lần. Là chúng ta đến với Đạo có hai tâm thái:

- Tâm thái tu hành kiểu lượm ve chai, cầu phước báo, cầu trí tuệ, cầu công đức, cầu hạnh lành, mong được cái này đắc cái kia.

- Kiểu tu an toàn là kiểu của người đi đổ rác: thấy cái gì rác là đổ, cứ như vậy. Nếu ai hỏi tôi thì tôi đề nghị thế này: ĐỪNG MONG THÀNH THÁNH, NẾU CÓ PHẢI MONG THÌ CHỈ MONG ĐỪNG LÀ PHÀM NỮA. 

Bởi khi chúng ta có lòng mong thành thánh thì nguy hiểm vô cùng. Thường khi chưa kịp thanh thánh thì đã TƯỞNG mình là thánh. Cái này nó bậy vô cùng! 

1. Bố thí ba mớ đã cho mình là Visakha, Cấp Cô Đọc. 
   
2. Giữ giới ba mớ tưởng mình là ngài Upali. 
   
3. Đầu đà hai ba đêm tưởng mình là Ca Diếp. 
   
4. Học ba bốn bài giáo lý tưởng mình là ngài A Nan. 
   
5. Suy nghĩ được ba mớ tưởng mình là ngài Xá Lợi Phất,… 
   

Thật ra tất cả những HIỂM NẠN đó đi ra từ đâu? 

– Từ cái chỗ anh tu bằng tâm trạng NGƯỜI LƯỢM VE CHAI. Anh tu để anh huơ. Còn anh tu kiểu người đi đổ rác thì an toàn lắm: cứ thấy rác là đổ. Cứ thấy rác là đổ!

1/ Người giữ chánh niệm cứ thấy nó vui thì biết ĐÂY LÀ THAM. Làm ơn, lầm cũng được. Dầu nó không phải tham mà mình ghi nhận nó tham cũng không sao, vì nó không có hại. Chỉ cần biết nó vui nó thích thì ‘đây là tham’. Thấy nó mát, lâng lâng biết ‘đây là thọ lạc’. Thấy vui thấy thích biết nó ‘tham’ cho tôi. Tôi bảo đảm 99% là đúng. Trong room này có người học A Tỳ Đàm thế nào cũng đòi cãi với tôi, các vị nói là có tâm tham thọ hỷ cũng có tâm thiện thọ hỷ thì đổ cái gì? – Tôi kêu ‘đổ’ đây là ghi nhận ‘tâm tham’ cho tôi.

Không có nguy hiểm gì hết, cứ đi hỏi các vị cao tăng coi ổng nói vậy có đúng không. Thà hiểu lầm tâm Thiện thọ hỷ là tâm tham, hiểu lầm vậy còn không nguy hiểm bằng tưởng tâm Tham thọ hỷ là tâm Thiện thọ hỷ là chết! Nhớ cái này.

2/ Thứ hai là cỡ mình thiện nó hiếm như sao ban ngày. Cho nên 

1. cứ thấy khoái khoái, thấy vui vui cứ đẩy hết là ‘bất thiện’ cho tôi. Cứ ghi nhận đây là tâm bất thiện. 
   
2. Còn không thì ‘đây là tâm thọ hỷ, Hỷ đây là Hỷ vô thường’. 
   

Cứ nhớ như vậy nó an toàn hơn.

Tôi tin Phật. Tôi không có thần thông, nhưng vì sao tôi tin Phật? 

– Tôi tin vì những điều tôi vừa nói trên. 

1. Phật dạy mọi thứ là vô thường, mọi thứ là lắp ráp. 
   
2. Những buồn vui của mình là do những ảo giác, những vọng niệm mà ra. 
   
3. Phật dạy hạnh phúc thật sự của thế gian vốn dĩ không có. 
   
4. Hạnh phúc của thế gian đi ra từ phiền não, từ ảo giác. 
   
5. Mình do có thích mới có ghét. 
   
6. Do có đam mê mới có bất mãn. 
   
7. Phật dạy rằng nếp sống an toàn nhứt chỉ là CHÁNH NIỆM. 
   

Các vị vào Trường Bộ, bài Kinh Chuyển Luân Thánh Vương và bài Ưu Đàm Bà La – Sư Tử Hống coi có phải như vậy không.

Bài Kinh Chuyển Luân Thánh Vương Đức Phật ngài dạy: “Này các tỳ kheo, giống như con chim cút nó ẩn thân bằng cách chun xuống dưới mấy luống cày, nhờ vậy mấy loài chim lớn không ăn thịt nó, hoặc như con rùa giấu mình trong cái mai mới được an toàn. Giống như vậy thì vị tỳ kheo không nên lai vãng trong ma giới (cảnh giới của phiền não) bằng cách an trú trong Bốn Niệm Xứ”.

Chỗ an toàn nhứt của phàm phu mình chính là sống trong chánh niệm. Bởi vì chỉ có chánh niệm anh mới có cơ hội anh ‘sờ’ được các công đức anh muốn, mặc dù TU KHÔNG PHẢI CẦU CÔNG ĐỨC MÀ LÀ CẦU BỎ PHIỀN NÃO. 

Nhưng phải nói anh 

1. muốn có từ tâm, 
   
2. muốn có trí tuệ, 
   
3. có thiền định, 
   
4. tàm úy, 
   
5. có đức tin, 
   
6. bố thí,
   
7. trì giới, 
   
8. phục vụ, 
   
9.  thông, 
   
10. tha thứ 
    
11. v.v… 
    

thì anh PHẢI CÓ ĐỜI SỐNG CHÁNH NIỆM. 

Bởi vì khi 

1. anh thất niệm rồi thì sụp hố anh không biết. 
   
2. Sống thất niệm giống như một người đi tìm vàng, tìm trầm, đi buôn qua sa mạc, trên biển mà thiếu cẩn trọng vậy. 
   

Chỉ cần thiếu cẩn trọng có thể bị chết trên biển, trong rừng, trên sa mạc, núi cao…Chánh niệm quan trọng như vậy đó.

Cho nên tôi tin Phật ở điều Ngài dạy là “Chỉ có chánh niệm con mới an lạc, mới an toàn”. Điều này tôi tin! Tôi thấy ở bản thân tôi. Tôi mà thất niệm, có những lúc cả tuần lễ mà tôi sống niệm mạnh (niệm mạnh đây tôi không dám nhận là hành giả nghe, tôi uống mật gấu cũng không dám) tôi tập một tuần như vậy, không tiếp phone, đi ra vô một mình, ngay cả trồng hoa, tưới cây tỉa kiểng tôi tâm niệm một tuần này là tôi sống chánh niệm. Ở bên Châu Âu tôi làm điều này rất tốt. Bên đó khách khứa ít, họ chỉ đến theo định kỳ, và họ đến có báo trước. Thì những ngày tháng sống như vậy nó an lạc lạ lắm quý vị. May mà chưa có đắc gì đó! Về điểm này tôi tin Đức Phật.

Điều cuối cùng tôi tin ở Đức Phật đó là tất cả những gì mình thích hay ghét đều làm mình khổ hết. 

1. Thích thì nó là gánh nặng kiểu thích. 
   
2. Mà mình ghét bỏ mình trốn chạy nó thì nó lại là gánh nặng kiểu khác. 
   
3. Mình càng mong nó sẽ thấy nó lâu đến mau đi.
   
4. Còn càng có ý trốn chạy nó thì tự nhiên nó sẽ mau đến mà lâu đi.
   

Tôi ví dụ chuyện nhỏ thôi. Thí dụ hành giả tu Tứ Niệm xứ ngồi xếp bằng lại nó đau quá, ngứa quá, nóng nực, khó chịu, tê mỏi quá, mà mình có ý mong cho nó hết là nó sẽ nằm lỳ ở đó không chịu đi. Rồi mình mong có cơn gió mát, mong tiếng chuông giờ xả thiền thì sẽ thấy nó dài đăng đẳng nó không chịu tới.

Cho nên thương thích và ghét sợ nó là một cặp trời sinh. Trong Kinh Đức Phật đã dạy như vậy. 

1. Đối với người chấm dứt dục ái thì người đó không còn sân. Người không còn sân thì dứt khoát người đó không còn dục ái. Bởi vì dục ái và sân là một cặp. Đó là trong Vipassana. 
   
2. Còn trong Samatha thì khi đắc đến Tứ thiền rồi hành giả sẽ không còn khổ và lạc, vì khổ và lạc là một cặp. 
   

1. Ghét với thương là một cặp. 
   
2. Dục ái và sân là một cặp. 
   
3. Bất mãn và đam mê, vui với buồn, thương với ghét đều là một cặp.
   

Nên hễ không còn thương thích đam mê thì cũng không còn bất mãn trốn chạy vì đây là một cặp. Hễ người nào sân nhiều thì mình hiểu ngầm người này có nhiều đam mê, tuy trước mắt mình họ có thể là người rất giản dị, nhưng tận đáy sâu tâm cảm họ thì chắc chắn họ có những đam mê, trông đợi gì đó mà không được nên họ mới bất mãn. Thí dụ có những người dơ chút xíu chịu không được vì họ luôn luôn trông đợi cái sạch. Có những người suốt ngày vẻ mặt của họ như cái nùi giẻ vậy. Là tại vì họ thấy cái này dơ, cái kia dơ, một chút xíu bụi chịu không nổi, một giọt nước dính trên bàn chịu không nổi. 

Vì sao? 
– Vì họ đã có niềm trông đợi, chờ mong sự sạch sẽ quá nhiều. Có những người một chút tiếng động cũng không chịu nổi vì họ đã chờ mong sự yên tĩnh quá nhiều. Khi mình có lòng trông đợi, chờ mong cái gì đó quá nhiều thì mình sẽ thường trực sống trong bất mãn khi không có được nó.

Cho nên đây là những điều chúng tôi dựa vào đó để tin Phật dù chúng tôi chưa có thần thông. Chúng tôi không phải là người cuồng tín chưa thấy đã tin mà chúng tôi dựa vào cái này nên tin Phật nói đúng. Chính Đức Phật cũng như khoa học nhìn nhận với chúng ta một điều là vạn hữu có nhiều hình thức tồn tại. Không phải cái gì có trên đời này chúng ta cũng nhận biết nó qua hình ảnh âm thanh bằng mắt bằng tai. Khoa học cũng nhìn nhận và tôi cũng đã nói không biết bao nhiêu lần là âm thanh có những tần số hạ âm mà tai thường không nghe được. Chỉ con vật như chó hoặc những phương tiện điện tử nó ghi nhận được. Như vậy những tần số âm thanh đó không phải không có mà vì nó quá thấp, nó vượt khỏi khả năng ghi nhận của mình. Chỉ vì cấu trúc sinh học của mình chỉ cho phép đến mức đó thôi. Mắt cũng vậy, người cận thị ở mức nào, mấy chấm, người viễn thị ở mức nào, mấy chấm thì họ còn thấy được cái gì đó, mà qua khỏi mức đó hoặc dưới mức đó họ không thấy được. Mũi cũng vậy. Con chó nó biết được mấy trăm mùi mà con người mình thì không. Nói vậy có nghĩa là không phải cái gì mình không thấy là không có. Vạn hữu có nhiều hình thức tồn tại từ cực thô cho đến cực vi.

Chúng tôi vừa ôn lại cho quý vị bài Kinh Tệ Túc. 

Ngài Kumara Kassapa tìm mọi cách cho vua thấy rằng 

1. muốn tin cái gì cũng phải có bằng chứng; 
   
2. nhưng muốn bác cái gì cũng phải tìm bằng chứng.
   

(Xong phần 1 - Sư giảng xong Kinh Tệ Túc)

(Post tiếp theo: Phần 2 - Sư giảng Kinh Ba Lê)