2021-10-29, 09:16 AM
Sư Toại Khanh Giảng MN11 - Tiểu Kinh Sư Tử Hống
https://toaikhanh.com/videotext.php?vid=YNnojGPEY98&abt=Ch%C3%A1nh+tri+ki%E1%BA%BFn
BÀI KINH 11. TIỂU KINH SƯ TỬ HỐNG (Cùlasìhanàda sutta)
‘Hống’ là tiếng rống. Chữ ‘nada’ tiếng Pali từ chữ ‘nadati’ là ‘gầm, rống’.
Người Ấn Độ xưa thường nói đến mấy con thú lớn tượng trưng cho một số đức tánh, một số sự kiện đặc biệt trong thế giới loài người.
Như ngài Xá Lợi Phất nói ‘Trong tất cả các Pháp thì không có Pháp nào qua Pháp không phóng dật (tức là chuyên cần), giống như trong các dấu chân thú không có dấu chân nào lớn hơn dấu chân voi’.
Rồi Ngài nói trong thế giới loài hai chân kể cả chư thiên và loài người thì Đức Phật là bậc tối thắng.
Khi Đức Phật tuyên bố gì Ngài nói đó là tiếng rống, tiếng gầm của loài sư tử. Phải nói rằng chỉ có người thành tựu cái gì mới dám tuyên bố, xác nhận vậy.
Có hai bài Kinh nói lên sự tuyên bố mạnh dạn của Ngài, thì mình học bài thứ nhất là Tiểu Kinh sư Tử Hống.
Duyên khởi:
Phật ngự tại Kỳ Viên và thuyết Kinh này cho đại chúng tỳ kheo. Đức Phật xác nhận rằng chỉ có trong giáo pháp Ngài mới có sự hiện diện bốn tầng thánh nhân. Và Ngài cũng xác định rằng cái gọi là thánh nhân trong Giáo pháp Ngài ít nhất phải hội đủ ba tiêu chuẩn căn bản:
Chính tôi là ông sư có Phật Pháp chút ít, vậy mà có lúc năm ba tháng trời tôi không trao đổi với ai, nhiều khi sống ở chỗ không có người để tôi nói chuyện, có nhiều khi tối nằm ngó lá y mà xấu hổ!
Cho nên phàm phu cái giới hạnh của mình nó dễ có vấn đề. Bởi cái giới hạnh, cái niềm tin mình luôn đòi hỏi phải có điều kiện.
Trong môi trường nào đó, hoàn cảnh, điều kiện nào đó tôi mới được như vậy. Tri kiến của phàm phu mình, nhiều khi các vị học với tôi thấy có lý, nhưng thời gian lâu quá không gặp tôi, lâu quá không tiếp xúc với chư tăng, các vị về nghe thầy Thanh Từ giảng hoặc nghe thầy Nhất Hạnh có những cái không giống giáo lý Nam Tông.
Ban đầu nghe hơi kỳ kỳ, nhưng rồi trong cái kỳ đó thấm hồi nào không hay.
Tôi biết có những Phật tử rất là ngoan Đạo nhưng khi lấy chồng, ông chồng rỉ rả một câu hai câu cuối cùng họ không đi chùa nữa.
Bên Khổng giáo có câu “Tánh tương cận, tập tương viễn”: bản tánh căn bản là một phần con người của mình, nhưng điều kiện chung quanh mình tiếp xúc là điều kiện thứ hai để nó hoàn chỉnh nhân cách, cái personality của mình. Tây phương có câu: “Habit is second nature”: thói quen là một bản tánh thứ hai.
Chánh tri kiến ở đây là một cái nhìn vượt khỏi hữu vô, thường đoạn bằng tri kiến thấy rõ 12 duyên khởi. Có lẽ đây là một trong những chỗ rất hiếm hoi trong Tam Tạng mà ta được Đức Phật xác nhận rõ nguyên ủy của dòng Duyên khởi chính là Tứ Lậu. Vạn pháp sanh diệt trên một chuỗi nhân duyên như vậy nên nếu nói CÓ chính là nói đến sự hiện hữu của một chuỗi nhân quả, còn nếu nói KHÔNG tức là sự phủ nhận bất cứ một ngã tính nào như chúng sanh phàm phu vẫn thường nghĩ. Như vậy hai khái niệm ‘có – không’ này rõ ràng đã vượt khỏi phạm trù hữu- vô, thường - đoạn kia rồi.
Notes: tức là người Phật tử mình hỏi có ‘cái tôi’ không, có linh hồn không? Mình nói ‘có’ cũng không được, nói ‘không’ cũng không được. Mà mình phải trình bày hệ thống duyên khởi đó, nói ‘có’ là có chuỗi nhân quả vậy đó. Còn nếu nói ‘không’ là không có ‘cái tôi’. Hai cách nói ‘có’ và ‘không’ đó chỉ có trong Phật giáo Nam Tông .
Bên Bắc Tông vẫn còn hướng tới A lại da thức, vướng cái chơn tâm, Phật tánh, Niết bàn diệu tâm, chơn không diệu hữu nói ‘không’ nhưng cái đó thường hằng tịch tịnh gì đó.
Trong Kinh Nam Tông có chỗ Đức Phật nói rất là rõ mà mình đọc không khéo mình giận. Giống như con chó cột vô cái trụ, nó có cào, cấu, sủa, cắn cũng không ra khỏi chỗ đó. Thì phàm phu mình khi học giáo lý rồi, nếu mình học không khéo sẽ mắc vô cái đó. Phải nói phần lớn mình không đành lòng phủi tay mọi thứ, trọn cái công phu tu tập biết bao nhiêu kiếp rồi cuối cùng mất tiêu! Mà thật ra mình không thể giống như con nít được. Như mình đến xin ở nhờ 7 ngày. Người ta chỉ cái nhà kho dơ bụi tùm lum, mình dọn dẹp sạch sẽ rồi ở. Xong 7 ngày thấy sạch sẽ rồi lại không muốn đi, không muốn giao lại nhà kho đó là không được. Người lớn không nói vậy. Mình dọn là cho 7 ngày đó mình ở được an lạc thôi.
Trong Kinh có kể câu chuyện là có một anh nông dân đó thương vợ lắm. Vợ nói em muốn có khi nào lễ lộc gì đó mình đi chơi với nhau em có áo mới, thích ăn bánh này nọ thì anh chồng hứa. Ảnh đi gánh nước mướn dành dụm được một đồng vàng, đem chôn giấu ở một chỗ vắng, thỉnh thoảng tới thăm chừng rất thỏa mãn. Một bữa trưa nắng chang chang ảnh gánh nước đi ngoài đường mặt vui vẻ như vậy, ông vua nhìn thấy ngạc nhiên: "Ta ở chỗ mát, thú vui đầy đủ dư dả mà còn thấy chán, sao anh chàng này vui vẻ quá vậy." Mới sai người kêu anh này vô hỏi. Ảnh sợ bị chém đầu phải kể thiệt với vua vậy vậy. Vua nghe thấy thương quá cho trăm đồng vàng. Vua hỏi thêm ‘Ngươi còn muốn gì nữa không?’. Ảnh nói không muốn gì nữa. Vua hỏi ta cho ngươi làm quan lớn trong triều ngươi vui không? Ảnh nói vui. Vua lại hỏi ta chia hai đất nước này cho ngươi một nửa ngươi vui không? –Dạ vui. Vậy ngươi nói thiệt đi, đất nước này một bên biển cả, một bên núi rừng, ngươi thích phần nào? Ảnh suy nghĩ nói lấy bên phía núi rừng. Vua hỏi tại sao. Ảnh gãi gãi: ‘Bên đó có đồng tiền vàng hạ thần chôn ở đó’!
Có chuyện Khổng Tử một buổi đi điền dã trông thấy một cô gái đang cắt cỏ mà đứng khóc. Khổng Tử hỏi tại sao khóc con nói ta nghe. Cô gái nói con làm mất cái kẹp tóc. Hỏi kẹp tóc bằng gì. Nói dạ bằng cỏ thi. Khổng Tử nói cô biết cô đang đứng ở đâu không, trước mặt cô là đồng cỏ thi, trên tay cô là bó cỏ thi, thì cô làm cái khác, sao phải khóc. Nói: “Dạ cái kẹp đó con dùng lâu ngày rồi nên có cái tình”!
Mình tưởng nó là cái tình nhưng thực ra nó là cái ‘chấp’ của mình.
Mình tu thiền là để thấy nó. Chớ không phải tu là để đắc để thấy cái gì ghê gớm ở đâu.
Đắc Đạo quả thật ra chỉ là thấy mình rõ hơn chớ không phải đắc là thấy cõi này kia ở ngoài.
Kinh kể giai thoại, giác trưa trong khu rừng có ba ông tỳ kheo ngồi thì có một ông thọ thần bay ngang. Ông thọ thần trên tay bồng một cô thọ thần khác và trên tay cô này cầm bó hoa súng màu xanh đỏ. Một vị mới hỏi ‘Trưa nay có một cơn gió lạnh thổi ngang chỗ tụi mình ngồi, huynh đệ có thấy gì hôn”.
Còn người ta nhàm chán lục thức lục căn nên người ta không có lục ái.
Mà tại sao mình có mình khổ? Tại vì ác dễ làm hơn thiện.
Ai làm nên thế giới? Vì thích lục trần nên có lục ái. Vì lục ái nên tiếp tục có lục trần, đó là lý do tại sao mình có mặt.
Rồi hỏi tại sao đời khổ nhiều, tại vì ác làm dễ hơn thiện.
Nội dung Kinh:
Cách nhìn như vậy mới đúng là Chánh tri kiến của một bậc thánh. Và chỉ có trong giáo pháp này từ bậc Đạo sư đến người đệ tử mới có khả năng nhìn ngắm thế giới như vậy./.
(Hết)
https://toaikhanh.com/videotext.php?vid=YNnojGPEY98&abt=Ch%C3%A1nh+tri+ki%E1%BA%BFn
BÀI KINH 11. TIỂU KINH SƯ TỬ HỐNG (Cùlasìhanàda sutta)
‘Hống’ là tiếng rống. Chữ ‘nada’ tiếng Pali từ chữ ‘nadati’ là ‘gầm, rống’.
Người Ấn Độ xưa thường nói đến mấy con thú lớn tượng trưng cho một số đức tánh, một số sự kiện đặc biệt trong thế giới loài người.
Như ngài Xá Lợi Phất nói ‘Trong tất cả các Pháp thì không có Pháp nào qua Pháp không phóng dật (tức là chuyên cần), giống như trong các dấu chân thú không có dấu chân nào lớn hơn dấu chân voi’.
Rồi Ngài nói trong thế giới loài hai chân kể cả chư thiên và loài người thì Đức Phật là bậc tối thắng.
Khi Đức Phật tuyên bố gì Ngài nói đó là tiếng rống, tiếng gầm của loài sư tử. Phải nói rằng chỉ có người thành tựu cái gì mới dám tuyên bố, xác nhận vậy.
Có hai bài Kinh nói lên sự tuyên bố mạnh dạn của Ngài, thì mình học bài thứ nhất là Tiểu Kinh sư Tử Hống.
Duyên khởi:
Phật ngự tại Kỳ Viên và thuyết Kinh này cho đại chúng tỳ kheo. Đức Phật xác nhận rằng chỉ có trong giáo pháp Ngài mới có sự hiện diện bốn tầng thánh nhân. Và Ngài cũng xác định rằng cái gọi là thánh nhân trong Giáo pháp Ngài ít nhất phải hội đủ ba tiêu chuẩn căn bản:
- giới luật thuần tịnh (pure),
- điềm tịnh tính bất động và
- chánh tri kiến như thật.
- thứ nhứt là bất cứ giờ nào Tu đà hườn đã nhận rồi là không bị hổng.
- Thừ hai là niềm tin của vị Tu đà hườn đối với Tam Bảo không bị hổng.
- Thứ ba là trí tuệ của vị Tu đà hườn đối với Bốn Đế không bị hổng.
Chính tôi là ông sư có Phật Pháp chút ít, vậy mà có lúc năm ba tháng trời tôi không trao đổi với ai, nhiều khi sống ở chỗ không có người để tôi nói chuyện, có nhiều khi tối nằm ngó lá y mà xấu hổ!
Cho nên phàm phu cái giới hạnh của mình nó dễ có vấn đề. Bởi cái giới hạnh, cái niềm tin mình luôn đòi hỏi phải có điều kiện.
Trong môi trường nào đó, hoàn cảnh, điều kiện nào đó tôi mới được như vậy. Tri kiến của phàm phu mình, nhiều khi các vị học với tôi thấy có lý, nhưng thời gian lâu quá không gặp tôi, lâu quá không tiếp xúc với chư tăng, các vị về nghe thầy Thanh Từ giảng hoặc nghe thầy Nhất Hạnh có những cái không giống giáo lý Nam Tông.
Ban đầu nghe hơi kỳ kỳ, nhưng rồi trong cái kỳ đó thấm hồi nào không hay.
Tôi biết có những Phật tử rất là ngoan Đạo nhưng khi lấy chồng, ông chồng rỉ rả một câu hai câu cuối cùng họ không đi chùa nữa.
Bên Khổng giáo có câu “Tánh tương cận, tập tương viễn”: bản tánh căn bản là một phần con người của mình, nhưng điều kiện chung quanh mình tiếp xúc là điều kiện thứ hai để nó hoàn chỉnh nhân cách, cái personality của mình. Tây phương có câu: “Habit is second nature”: thói quen là một bản tánh thứ hai.
Chánh tri kiến ở đây là một cái nhìn vượt khỏi hữu vô, thường đoạn bằng tri kiến thấy rõ 12 duyên khởi. Có lẽ đây là một trong những chỗ rất hiếm hoi trong Tam Tạng mà ta được Đức Phật xác nhận rõ nguyên ủy của dòng Duyên khởi chính là Tứ Lậu. Vạn pháp sanh diệt trên một chuỗi nhân duyên như vậy nên nếu nói CÓ chính là nói đến sự hiện hữu của một chuỗi nhân quả, còn nếu nói KHÔNG tức là sự phủ nhận bất cứ một ngã tính nào như chúng sanh phàm phu vẫn thường nghĩ. Như vậy hai khái niệm ‘có – không’ này rõ ràng đã vượt khỏi phạm trù hữu- vô, thường - đoạn kia rồi.
Notes: tức là người Phật tử mình hỏi có ‘cái tôi’ không, có linh hồn không? Mình nói ‘có’ cũng không được, nói ‘không’ cũng không được. Mà mình phải trình bày hệ thống duyên khởi đó, nói ‘có’ là có chuỗi nhân quả vậy đó. Còn nếu nói ‘không’ là không có ‘cái tôi’. Hai cách nói ‘có’ và ‘không’ đó chỉ có trong Phật giáo Nam Tông .
Bên Bắc Tông vẫn còn hướng tới A lại da thức, vướng cái chơn tâm, Phật tánh, Niết bàn diệu tâm, chơn không diệu hữu nói ‘không’ nhưng cái đó thường hằng tịch tịnh gì đó.
Trong Kinh Nam Tông có chỗ Đức Phật nói rất là rõ mà mình đọc không khéo mình giận. Giống như con chó cột vô cái trụ, nó có cào, cấu, sủa, cắn cũng không ra khỏi chỗ đó. Thì phàm phu mình khi học giáo lý rồi, nếu mình học không khéo sẽ mắc vô cái đó. Phải nói phần lớn mình không đành lòng phủi tay mọi thứ, trọn cái công phu tu tập biết bao nhiêu kiếp rồi cuối cùng mất tiêu! Mà thật ra mình không thể giống như con nít được. Như mình đến xin ở nhờ 7 ngày. Người ta chỉ cái nhà kho dơ bụi tùm lum, mình dọn dẹp sạch sẽ rồi ở. Xong 7 ngày thấy sạch sẽ rồi lại không muốn đi, không muốn giao lại nhà kho đó là không được. Người lớn không nói vậy. Mình dọn là cho 7 ngày đó mình ở được an lạc thôi.
Trong Kinh có kể câu chuyện là có một anh nông dân đó thương vợ lắm. Vợ nói em muốn có khi nào lễ lộc gì đó mình đi chơi với nhau em có áo mới, thích ăn bánh này nọ thì anh chồng hứa. Ảnh đi gánh nước mướn dành dụm được một đồng vàng, đem chôn giấu ở một chỗ vắng, thỉnh thoảng tới thăm chừng rất thỏa mãn. Một bữa trưa nắng chang chang ảnh gánh nước đi ngoài đường mặt vui vẻ như vậy, ông vua nhìn thấy ngạc nhiên: "Ta ở chỗ mát, thú vui đầy đủ dư dả mà còn thấy chán, sao anh chàng này vui vẻ quá vậy." Mới sai người kêu anh này vô hỏi. Ảnh sợ bị chém đầu phải kể thiệt với vua vậy vậy. Vua nghe thấy thương quá cho trăm đồng vàng. Vua hỏi thêm ‘Ngươi còn muốn gì nữa không?’. Ảnh nói không muốn gì nữa. Vua hỏi ta cho ngươi làm quan lớn trong triều ngươi vui không? Ảnh nói vui. Vua lại hỏi ta chia hai đất nước này cho ngươi một nửa ngươi vui không? –Dạ vui. Vậy ngươi nói thiệt đi, đất nước này một bên biển cả, một bên núi rừng, ngươi thích phần nào? Ảnh suy nghĩ nói lấy bên phía núi rừng. Vua hỏi tại sao. Ảnh gãi gãi: ‘Bên đó có đồng tiền vàng hạ thần chôn ở đó’!
Có chuyện Khổng Tử một buổi đi điền dã trông thấy một cô gái đang cắt cỏ mà đứng khóc. Khổng Tử hỏi tại sao khóc con nói ta nghe. Cô gái nói con làm mất cái kẹp tóc. Hỏi kẹp tóc bằng gì. Nói dạ bằng cỏ thi. Khổng Tử nói cô biết cô đang đứng ở đâu không, trước mặt cô là đồng cỏ thi, trên tay cô là bó cỏ thi, thì cô làm cái khác, sao phải khóc. Nói: “Dạ cái kẹp đó con dùng lâu ngày rồi nên có cái tình”!
Mình tưởng nó là cái tình nhưng thực ra nó là cái ‘chấp’ của mình.
Mình tu thiền là để thấy nó. Chớ không phải tu là để đắc để thấy cái gì ghê gớm ở đâu.
Đắc Đạo quả thật ra chỉ là thấy mình rõ hơn chớ không phải đắc là thấy cõi này kia ở ngoài.
Kinh kể giai thoại, giác trưa trong khu rừng có ba ông tỳ kheo ngồi thì có một ông thọ thần bay ngang. Ông thọ thần trên tay bồng một cô thọ thần khác và trên tay cô này cầm bó hoa súng màu xanh đỏ. Một vị mới hỏi ‘Trưa nay có một cơn gió lạnh thổi ngang chỗ tụi mình ngồi, huynh đệ có thấy gì hôn”.
- Ông đầu tiên nói không thấy gì.
- Ông thứ hai nói thấy ông thọ thần.
- Ông thứ ba nói Danh Sắc đó.
- ông thứ nhứt là không có Chỉ mà không có Quán.
- Ông thứ hai có Chỉ mà không có Quán.
- Ông thứ ba có Chỉ có Quán nữa, tức là ổng không thấy làm sao ổng nói danh sắc.
Còn người ta nhàm chán lục thức lục căn nên người ta không có lục ái.
Mà tại sao mình có mình khổ? Tại vì ác dễ làm hơn thiện.
Ai làm nên thế giới? Vì thích lục trần nên có lục ái. Vì lục ái nên tiếp tục có lục trần, đó là lý do tại sao mình có mặt.
Rồi hỏi tại sao đời khổ nhiều, tại vì ác làm dễ hơn thiện.
Nội dung Kinh:
Cách nhìn như vậy mới đúng là Chánh tri kiến của một bậc thánh. Và chỉ có trong giáo pháp này từ bậc Đạo sư đến người đệ tử mới có khả năng nhìn ngắm thế giới như vậy./.
(Hết)
![[Image: vote.png]](https://i.postimg.cc/X75q5Fsv/vote.png)