[anatta]

"Trên tất cả đỉnh cao là sự bình yên." 

Có phải anh anatta muốn nói đến câu đầu (Über allen Gipfeln Ist Ruh) trong bài thơ Wanderers Nachtlied II ("Ein Gleiches") của ông Goethe không?

Über allen Gipfeln
Ist Ruh,
In allen Wipfeln
Spürest du
Kaum einen Hauch;
Die Vögelein schweigen im Walde.
Warte nur, balde
Ruhest du auch.

Có thể vì "Gipfeln" được dịch qua tiếng Việt là "đỉnh cao" chứ không được dịch là "đỉnh núi" nên làm cho anh anatta suy tư nhiều.

Bài thơ này cho Sophie cảm giác ông Goethe đang diễn tả phong cảnh ông đang quan sát và cảm nhận. Tầm nhìn của ông di chuyển từ xa đến gần, từ vĩnh viễn đến phù du, từ tĩnh lặng đến bồn chồn, từ thiên nhiên vô tri (đỉnh núi; Gipfeln) đến thực vật (ngọn cây; Wipfeln), động vật (chim; Vögelein) và cuối cùng là đến (nội tâm của) con người (balde Ruhest du auch). 

Có thể ông đang diễn tả phong cảnh vào một buổi chiều/tối sau một ngày mệt mỏi với công việc của mình và mong muốn được thư giãn hòa mình vào thiên nhiên. Sau khi mọi thứ đã nghỉ ngơi, con người cũng tìm đến giấc ngủ an lành.

Cũng có thể bài thơ này muốn đề cập đến sự tử vong (Warte nur, balde Ruhest du auch). Ông diễn tả một bầu không khí hài hòa giữa thiên nhiên làm tâm trạng con người bình yên và cảm thấy cái chết không được coi là tiêu cực và đe dọa mà là một giấc ngủ nhẹ nhàng thanh thản hòa hợp với sự bình an và yên tĩnh của thiên nhiên.

Với Sophie thì suy đoán thứ nhất có vẻ hợp lý hơn. Ở đây sự khao khát được bình yên và thư giãn được hình thành nên thơ.

Dĩ nhiên khi đọc bài thơ này mỗi độc giả sẽ có cảm nhận khác nhau… :)

...

Cảm ơn cô Sophie đã cho ý kiến thêm về câu thơ "Trên tất cả đỉnh cao là sự bình yên" và cùng với trọn ven bài thơ nguyên bản Đức ngữ của ông Goethe. Câu thơ đó của ông Goethe là do ông Phạm Công Thiện trích dịch mà tôi đọc được dạo trước đây trong tập thơ của ông PCT. Và khi đọc bài thơ này của ông Goethe trong bản tiếng Anh thì tôi nhận thấy PCT dịch câu đó rất hay. Ah, anatta định nói lên cảm nghĩ về câu thơ đó của ông Goethe theo suy tư và cái hiểu của mình, nhưng cảm thấy còn thiếu chút chút gì đó, và nhất định phần nhiều ắt không như ý của ổng. Câu thơ đó khêu gợi quá, ý nghĩa bao la dồi dào, tôi muốn mượn câu thơ đó để mở rộng tư tưởng, ý nghĩ của mình trên nhiều vấn đề. 

Nếu không có gì trở ngại, hy vọng cô Sophie có thể phỏng dịch nguyên bài thơ Wanderers Nachtlied II ra tiếng Việt. 

Và nếu có thể nữa, cô vừa ngồi dạo đàn piano và vừa ngâm bài thơ đó luôn cho mọi người thưởng thức. 

...