[anatta]

Sophie không chuyên về ngành triết học hay tâm lý học mà chỉ có hứng thú nghiên cứu về nó khi nào rảnh rỗi thôi. Lâu lâu chọc người ta giật mình cho vui vậy mà.  Theo Sophie nghĩ giữ yên lặng sẽ làm người ta bâng khuâng, bối rối hơn là mình nói nhiều hay nói ra hết nên nếu Sophie biết anh anatta nghĩ gì Sophie cũng sẽ không nói gì đâu. 

Chỉ có đọc cuốn sách "Freedom From The Known" của ông K. thôi mà Sophie nghĩ chắc phải mất cả đời, phải thông qua nhiều quan sát và kinh nghiệm mình mới có thể thấu hiểu được những gì ông K. muốn nói.

Tâm trí của mỗi một con người bị ảnh hưởng bởi xã hội, văn hóa, giáo điều, truyền thống, kiến thức, kinh nghiệm, trí nhớ, v.v. cho nên suy nghĩ của mình lúc nào cũng có giới hạn. Khi tâm trí bị lệ thuộc và ràng buộc vào một khuôn mẫu được nuôi dưỡng trong nhiều thế hệ liệu mình có thể phá bỏ được những vách tường mà tâm trí đã tự xây dựng xung quanh mình không? Liệu một tâm trí như vậy có thể tự giải thoát chính nó không? Mình có thể nhận thức, quan sát điều gì mà không lên án, đánh giá, phán xét hay so sánh không? Quả là không dễ chút nào. Nhưng nếu mình muốn được tự do hơn một chút có lẽ mình phải tự tìm hiểu về bản thân mình trước. "Tự hiểu mình là khởi đầu của trí tuệ." :)

Không biết sao Sophie lại chợt nhớ đến câu: "I am not young enough to know everything." 

- "I am not young enough to know everything."  

- My mind is too old to know everything. :)


Lần đầu tiên tôi biết đến K cũng do đọc cuốn "Freedom From The Known" -- Giải thoát Tri kiến -- được dịch Việt bởi Nguyễn Minh Tâm và Đào Hữu Nghĩa. Khi đó tôi còn trẻ, ngoài hai mươi, còn ở VN. Đọc lần đầu chả hiểu được bao nhiêu, vì có khá nhiều từ ngữ triết học. Sau đó mới đọc đến các quyển khác của K cũng được chuyển ngữ sang tiếng Việt bởi các dịch giả khác. Nói chung, khi còn ở VN thì những cuốn nào của K được dịch Việt thì tôi đều đọc qua hết. Dù đọc nhiều như vậy, nhưng cũng chưa hiểu về K bao nhiêu; bẳng đi một thời gian dài tôi tạm để ông sang một bên :). Thời gian vài năm trở lại đây, khi quay lại đọc K thì tôi cảm thấy mình hiểu về lời ông nói khá sâu và rộng hơn.

- Liệu một tâm trí như vậy có thể tự giải thoát chính nó không? Tôi nghĩ là được. Vì tâm trí còn có một yếu tố khác nữa là trí tuệ -- cái mà K gọi là trí thông minh, hay attention, tức là khả năng chú tâm đơn thuần. Khi trí tuệ sanh khởi thì nó soi thấu và giúp mình giải thoát khỏi điều mê lầm hay cố chấp nào đó.
 
- Mình có thể nhận thức, quan sát điều gì mà không lên án, đánh giá, phán xét hay so sánh không? Được. Thật ra, lúc đầu khi mình mới tập tành quan sát một cảm giác hay cảm xúc cá biệt nào thì do tập quán, thói quen từ lâu đời mình tự nhiên so sánh, đánh giá. Và đến một lúc nào đó mình cảm nhận là dù có phán xét, phê bình thì cũng không hiểu về nó bao nhiêu, nó vẫn làm phiền mình; khi có sự hiểu biết như vậy thì tự nhiên mình sẽ thuần quan sát nó mà không còn có ý kiến, ý cò gì về nó nữa cả :). Và cảm xúc đó tự nó sẽ phô bày rồi mình sẽ thấu hiểu nó. Cũng nên biết thêm, là có rất nhiều loại cảm xúc, trạng thái đa dạng trong tâm mình. Loại trạng thái hay cảm giác nào mà mình bị dính mắc (tham ái) ít ít thì tương đối dễ quan sát hơn mà ít có biện minh, nhận xét. 

Có nhiều khi mình chỉ hoài nghi và suy tư về một vấn đề trọng đại nào đó (tuỳ theo mỗi người), thì tự nhiên đến lúc nào đó, "bùmmmm", mình giải thoát khỏi nó. Lấy thí dụ như bản thân tôi trước đây từng bị lệ thuộc nặng nề vào hai hệ thống tâm linh nhiều năm trời, tâm trí bị dày vò và trăn trở nhiều, sợ hãi khi phải rời bỏ chúng. Nhưng tôi thường xem xét và đặt lại giá trị của chúng, cứ thường hay như thế, cho đến một lúc tôi chợt hiểu ra và chúng rời khỏi đi, khi đó nội tâm có đủ năng lực, đủ sức mạnh để mà không cần đến chúng nữa. Nội tâm lúc ấy vô cùng sung sướng, thanh thản, tự tại; cảm giác dường như khối đá ngàn cân vừa rời khỏi đôi vai -- tôi trải nghiệm hai lần như vậy.

Tiện đây, tôi sẽ post một bài tiếng Anh của K. trong cái post kế tiếp trong thread này để cô Sophie -- hoặc những ai muốn tìm hiểu -- khi nào cần thì tham khảo trong tương lai. Trong bài này K. phân tích và giải thích chi tiết cái tiến trình nhận thức của tâm trí ra làm 5 Bước. 

...