2020-05-29, 12:22 PM
(tt và hết) Sư Toại Khanh Giảng về Thiền (Tăng Chi 6.74 - 6.77) (3-3)
1:05:09
05/09/2019 - 12:14 - elteetee - [Mục Lục các Bài Giảng] - [Hỗ trợ ghi chép bài giảng]
(Bỉ Thử: nghĩa là
1. này nọ, bên này bên kia
2. hai bên
3. coi hai bên như một, không phân biệt)
Cho nên các vị biết không, đôi khi tiếng Mỹ nó không hay bằng tiếng Việt Nam, tiếng Mỹ nó chỉ có chữ We thôi quí vị, trong khi tiếng Việt Nam mình có hai cái chữ chúng tôi và chúng ta. Nếu mà nói rốt ráo thì Đạo Phật là thế này, chúng ta phải tu tới một cái mức nào đó, ta chỉ còn dùng cái chữ "chúng ta" và đừng bao giờ xài chữ "chúng tôi". Khi chúng ta nói tới chữ "chúng tôi" thì chúng ta còn phân biệt đây và đó, bỉ và thử, chủ và khách. Các vị nghe kịp không? Chúng ta tu đến một ngày mà chỉ còn chữ "chúng ta" thôi. Chỗ này thằng Mỹ chỉ có cắn răng, nó dịch không nổi, Mỹ không có tài nào mà dịch được chữ này hết. Trong room có hiểu không ta? Các vị có phân biệt được "chúng tôi" và "chúng ta" không? Khi tôi nói "chúng tôi" thì có nghĩa là tôi còn phân biệt bỉ thử, tôi là người nói và đối tượng là người nghe; nhưng mà khi nói "chúng ta" có nghĩa là thiên hạ đại đồng, tất cả vũ trụ, giang sơn qui về một mối. Các vị nghe kịp không ta?
Lúc đó không còn cái sự phân biệt nữa quí vị à. Nó hay dữ lắm luôn, các vị biết không? Nếu mà biết đạo rồi, nó hay dữ lắm, lời Phật hay không có tưởng nổi.
Mà khi nào anh còn sống trong phân biệt bỉ thử, đây và đó, trong và ngoài, chủ và khách, thì ngày đó anh vẫn còn đau khổ và ngày đó anh vẫn còn sanh tử, là vì sao? Vì không chỉ đơn giản so sánh, mà là sanh tử, mà là chính vì hai điều:
Điều thứ nhất cái gì đã dẫn đến sự so sánh ấy? Dạ thưa: Tham ái và tà kiến, đó là một chuyện.
Thứ hai, từ cái nhân và cái quả của ngã mạn nó quá kinh khủng đi, thứ nhất cái nhân của ngã mạn là tham ái và tà kiến; cái quả của ngã mạn là gì? Là từ cái ngã mạn đó anh mới bắt đầu anh làm tùm lum chuyện anh bảo vệ màu cờ, sắc áo; anh bảo vệ cái tôi của anh, anh bảo vệ dòng tộc của anh; anh bảo vệ tài sản; gia đình của anh; anh bảo vệ tên tuổi, mặt mũi, sĩ diện của anh, anh bảo vệ từng sợi tóc, từng cái móng tay, từng bộ phận cơ thể của anh; anh vì cái chữ ngã mạn mà anh tìm cách giữ gìn lại cái hình hài mấy chục ký lô này của anh và anh coi đó là toàn bộ càn khôn vũ trụ, các vị có nghe kịp không? Cái ngã mạn nó lớn chuyện ở cái chỗ là cái nguồn mà sanh ra nó là tham ái và tà kiến; mà cái quả của ngã mạn, cái mà hệ quả, hệ lụy mà anh dẫn đến toàn là chuyện tầm bậy không. Tất thảy chúng ta trong room này mà có phản ứng gì đi nữa trước 6 trần cảnh đều là do ngã mạn hết, các vị có nghe không ta? Đó, nó lớn chuyện như vậy đó quí vị, lớn chuyện lắm chớ hỏng phải không.
1:08:00
05/09/2019 - 07:13 - elteetee - [Mục Lục các Bài Giảng] - [Hỗ trợ ghi chép bài giảng]
KTC 6.77 Thượng Nhân Pháp
1. - Không đoạn tận sáu pháp, này các Tỷ-kheo, không có thể chứng ngộ các pháp thượng nhân tri kiến thù thắng xứng đáng bậc Thánh. Thế nào là sáu?
2. Thất niệm, không tỉnh giác, không phòng hộ các căn, không có thể tiết độ trong ăn uống, ngụy trá, hư đàm. Không đoạn tận sáu pháp này, này các Tỷ-kheo, không có thể chứng ngộ các pháp thượng nhân tri kiến thù thắng xứng đáng bậc Thánh.
3. Ðoạn tận sáu pháp, này các Tỷ-kheo, có thể chứng ngộ các pháp thượng nhân tri kiến thù thắng xứng đáng bậc Thánh. Thế nào là sáu?
4. Thất niệm, không tỉnh giác, không phòng hộ các căn, tiết độ trong ăn uống, ngụy trá, hư đàm. Ðoạn tận sáu pháp này, này các Tỷ-kheo, có thể chứng ngộ các pháp thượng nhân tri kiến thù thắng xứng đánh bậc Thánh.
Rồi tiếp theo qua tới kinh 77 Thượng Nhân Pháp, tôi bàn với bà con không biết họ có chịu hay không, chứ tôi thấy cái nào bà con tự đọc hiểu thì thôi dẹp tôi khỏi có giảng, mệt lắm, các vị hiểu không ta? Như cái này là quí vị đâu có gì đâu mà khó hiểu. Kinh 77, sáu cái pháp này nè, nếu một người mà không có lìa bỏ được thì không có tài nào mà chứng thánh được hết. Sáu cái pháp này là cái gì?
1. Thứ nhất là thất niệm, là sống không chánh niệm, tôi nói với bà con không biết là bao nhiêu lần, từ vô thủy luân hồi đến nay, từ vô lượng kiếp tái sanh tới nay chúng ta sống y chang như là cái xác chết vậy đó. Là sao? Có nghĩa là chúng ta đi, đứng, nằm, ngồi, ăn uống, sinh hoạt, chúng ta không có nhớ mình đang làm cái gì, chúng ta chỉ là cương thi thôi.
Kể từ bây giờ chúng ta phải nhớ rằng: Lúc nào tôi không có chánh niệm thì giây phút đó tôi là cương thi. Không biết trong room có hiểu chữ cương thi không? Cương thi là cái trường hợp xác người chết, theo bên Tàu, họ nói bị ma nhập hoặc bị mấy thầy bùa điều khiển; cái xác nó dựng thẳng người lên rồi hai cái bàn tay nó xỉa thẳng về phía trước vuông góc với thân hình, nó nhảy cà xom cà xom, cà tưng cà tưng gọi là cương thi. Nếu mà chúng ta không có chánh niệm thì chúng ta sẽ trở thành những cương thi, có nghĩa là chỉ có nhúc nhích di động chớ chúng ta không có biết cái gì hết trơn. Cái niệm nó lớn chuyện lắm, không có chánh niệm là chúng ta sống như vậy. Và chính vì không có chánh niệm, không biết cái gì nó đang diễn ra, nó đang xảy ra, nó đang hoạt động; chính vì không biết cho nên cơ hội cho thích và ghét là coi như đầy dẫy. Người sống có chánh niệm, nói theo ngoài đời là sống có chừng mực, có ý tứ thì luôn luôn sống trong sự kiểm soát. Còn thiếu chánh niệm rồi là chúng ta luôn luôn bỏ ngỏ cái nội tâm của mình. Các vị nghe cái chữ bỏ ngỏ là dễ sợ lắm, bỏ ngỏ là không còn kiểm soát, không còn quan sát, không còn kềm chế, không nằm trong tầm ngắm, tầm nhìn của mình nữa được gọi là bỏ ngỏ.
Thì cái chánh niệm nó là gốc của các thiện pháp như là trong *kinh Thất Giác Chi*, Đức Phật đã dạy cái đỉnh cao của thiện pháp là trí tuệ, đúng, nhưng ở trong thất giác chi thì có lúc trí tuệ nó đóng vai trò chủ đạo, có lúc nó lùi xuống còn thứ yếu, riêng chánh niệm thì không. Vì sao vậy? Vì trí tuệ có lúc nó trồi sụt, có lúc nó quá mạnh, có lúc nó quá yếu. Nhưng mà riêng chánh niệm thì không, chánh niệm là cái giác chi duy nhất không bao giờ bị dư, nhớ nha, sabba(?) sattim ca bikkhave sabba(?), này các tỳ kheo riêng niệm giác chi là nó cần thiết trong mọi lúc.
Thí dụ như Ngài dạy:
Cái cơ thể mình cũng vậy, ăn uống, thuốc men, sinh hoạt, vận động phải thật là cẩn thận, kêu quí vị cẩn thận như vậy thì mấy cái bệnh nó đi đâu mất tiêu hà, mà chỉ cần các vị lơ đễnh, thiếu kiểm soát trong vòng một tháng là nó lòi ra đủ thứ bệnh hết, ngộ lắm, hỏng biết nó trốn ở đâu mình hỏng có biết. Tôi biết có trường hợp có cái ông đó là ổng khám bệnh định kỳ, cứ là 6 tháng đi một lần, 6 tháng đi một lần, có một lần đó, lần cuối cùng trong đời của ổng, ổng ở bên Mỹ, lần cuối cùng ổng vừa khám lần định kỳ cuối cùng, ổng khám xong xuôi ổng quay về thì hai tháng sau bệnh nó phát. Mà ổng thấy nó kỳ kỳ vậy thôi, ổng đi bác sĩ gia đình thôi, mà ổng trước khi đi bác sĩ gia đình thì ổng cũng đợi nó quá thời ổng mới chịu đi, chớ ổng nghĩ mới đi khám định kỳ, đi chụp tùm lum, thử đàm, phân, máu, nước tiểu tùm lum hết thì bây giờ làm gì có bệnh, giờ nghe kỳ kỳ, chắc cũng tại ăn uống, tại thời tiết bậy bạ, ổng nghĩ vậy đó, ổng không ngờ, ổng không ngờ. Trong lúc mà ổng nghe nó kỳ quá đi mới là đem đi bệnh viện thì coi như là đã quá muộn màng. Nhớ hôn, cho nên nó ngộ lắm, cho nên giữ thành trăm năm không có giặc, mà quên gác một đêm, giặc liền đến. Cái chánh niệm nó lớn chuyện như vậy đó quí vị, lơ đễnh là chết liền.
2. Rồi cái thứ hai là gì? Là không phòng hộ các căn. Trong kinh nói thế này, 6 căn của chúng ta giống như 6 con thú vậy đó, Đức Phật Ngài dạy rằng, nếu mình đem con cá, con chim, con chồn, con rắn, con chuột,..mình dồn vô trong một chỗ, thì Ngài nói rằng con cá nó luôn luôn có khuynh hướng tìm về với nước; mà con chim có khuynh hướng là bay lên trời cao; chồn, cáo thì thích lùm, bụi; mà rắn, rít thì thích hang hốc;... Chỉ cần mở cái cửa chuồng ra một cái thì cá nó về nước, chim về trời liền. Cũng vậy, 6 căn của chúng ta luôn luôn trong tình trạng hướng đến 6 trần. Bây giờ các vị muốn biết cái đó có hay không, các vị nhắm mắt lại đi. Mắt thì nhắm há, nhưng mà lỗ tai các vị là nó vẩu lên, nó dỏng lên nó nghe; lỗ mũi mình thấy như vậy đó chứ còn lúc mà nghe cái mùi gì đi ngang là nó biết liền; ý là cái đầu mình coi như là làm việc liên tục. Coi như 6 căn luôn luôn trong tình trạng chực chờ để mà theo đuổi 6 trần, nhớ nha, đó là điều thứ nhất.
Điều thứ hai, chỉ cần không có chánh niệm để mà gọi là thu thúc lục căn, không có niệm và không có trí đó, thì coi như một giây phút mà lơ đễnh không thu thúc lục căn, một là chúng ta sẽ phải gặp cái mình ghét, hai là phải gặp cái mình thích. Quí vị yên tâm cái chuyện đó chính xác 100%, nha, chỉ cần 6 căn không có được thu thúc, trong từng phút nó sẽ phải đối diện với cái mình thích và cái mình ghét. Thích mà không được là khổ, ghét mà tránh không được là khổ, nãy giảng rồi, nhớ cái đó, cái đó quan trọng lắm, nha. Cho nên, thu thúc lục căn, ngoài cái chuyện là an lạc hiện tiền, nó còn là điều kiện tốt nhất để mà chứng thánh, vì sao? Khi mà anh thu thúc lục căn, anh mới có dịp anh thấy anh là đồ ráp, anh thu thúc lục căn anh mới thấy ý nghĩa rốt ráo của 4 đế, mà ở đây rõ ràng nhất, chính là khổ và tập đế, nha; chỉ có thu thúc lục căn, quan sát cái hoạt động của 6 căn trong từng phút, chúng ta mới có dịp thấy được cái giáo lý 4 đế một cách rõ ràng nhất. Các vị mới thấy: đây là khổ nè, đây là nhân dẫn đến khổ.
Tôi nhắc lại một lần nữa, rong chơi nhiều lắm thì cũng nữa đời thôi, bây giờ phải chuẩn bị tới cái chết, nha, làm gì làm, phải chuẩn bị tới cái chết. Nhớ hoài cái này, bắt đầu từ thu thúc lục căn mà tôi quẹo qua cái chết là bởi vì tôi muốn bổ sung cho đề tài đó thôi. Nữa đời theo đuổi 6 trần tôi cho là đã đủ rồi, nha, bây giờ đến cái tuổi này, nếu mình đã 50 thì mình đã đi hết 2 phần 3 đường rồi. Tôi nói không biết là bao nhiêu lần, một tờ 100 đồng mình đổi ra 5 tờ 20 thì giá trị của mỗi tờ 20 ấy hoàn toàn giống nhau, có đúng vậy không? Nhưng mấy chục năm trong đời của chúng ta, nếu chúng ta chia nó ra thành mấy đoạn 20, thôi chia 15 cho nó dễ, mình chia thành 5 lần 15 đi, thì cái giá trị của mỗi đoạn 15 nó khác nhau, các vị phải đồng ý với tôi, chứ nó không giống như mấy cái tờ đô la, tại sao vậy? Vì 15 năm đầu đời mình không biết cái gì hết, xong chưa? 15 năm tiếp theo, là tuổi 30 chúng ta bôn ba, rồi chúng ta có quyền lực, chúng ta may mắn, chúng ta có vợ đẹp, con ngoan, chồng giỏi. Chúng ta hưởng thụ tới cái lúc mà 60 thì coi như cái 15 năm cuối đời nó không có giá trị giống như 15 năm trước được. Hiểu không? 15 năm đầu đời là xài hỏng được, 15 năm cuối đời là chỉ có bệnh, chỉ có khổ, chỉ có buồn, chỉ có tủi thôi, nhớ nha.
Tôi nhắc lại một lần nữa, đó là 5 tờ 20 luôn luôn có giá trị giống nhau, nhưng mà mỗi một chặng 15 hay 20 năm trong đời mình giá trị hoàn toàn khác nhau. Đừng nói rằng tôi còn 20 năm nữa, sai bét. Bởi vì nếu năm nay mình đã 50 thì 20 năm cuối đó, cái giá trị nó đâu có được như cái hồi mà 20 tới 40 hoặc 40 tới 60 đâu quí vị, đâu có được, đâu có giống như vậy. Bởi vì 50 là bắt đầu giai đoạn xuống đồi rồi, downhill rồi nha; là bắt đầu nó tuột từ từ, từ từ, từ từ xuống, đó.
Cho nên cái chữ thu thúc lục căn này là gì? Do nhiều đời sanh tử chúng ta có tập khí phiền não, chúng ta mang thân người, chúng ta có cái nhu cầu trước 5 trần, có nhu cầu với 5 trần, do mang thân nhân loại, chúng ta có những cái nhu cầu vật chất mà ở cái loài súc sanh nó không có. Thí dụ như ăn ngon, mặc đẹp súc sanh nó không có, súc sanh nó chỉ có ăn một món ăn hoài hà. Loài chư thiên họ cũng không có những nhu cầu như mình, chư thiên họ không có nhu cầu mà nhà cao cửa rộng, xe cộ, hoành tráng, hào nhoáng, họ không có, bởi vì sao? Vì trên chư thiên, phước mình sanh lên trển, phước mình tới đâu thì mọi thứ nó có sẵn như vậy, không có cần phải đấu tranh, vật lộn, kiếm tìm như cõi người. Do đó trên chư thiên họ không có cái gọi là nhu cầu, là vì sao? Vì sanh lên, cái gì có là nó có rồi, từ đó cho tới ngày họ chết họ có cảm giác là nó đã có sẵn, giống như là trời đất, trăng sao, giống như là dưỡng khí vậy đó, mình hỏng gọi đó là nhu cầu để mà mình theo đuổi.
Cho nên chính vì mang thân nhân loại, mình có đủ thứ nhu cầu và từ đó mình được hạnh phúc khi những nhu cầu ấy được thỏa mãn. Mình đau khổ khi những nhu cầu ấy không được giải quyết thỏa đáng, các vị nghe kịp không? Đấy, phải thấy được cái đó, chúng ta thấy được những cái gì trong 5 trần chúng ta thích hoàn toàn là do tiền nghiệp, khuynh hướng tâm lý và môi trường sống, chứ tự thân những cái thứ đó không có giá trị tuyệt đối. Có loài nó thích ăn phân người, có loài nó thích ăn máu tươi, nó liếm thịt sống, nha. Có loài nó thích ăn trùn, dế, côn trùng. Có loài nó thích ăn lá, cây, củ rễ.
Con người mình thích ăn những thứ mà không giống như cái loài khác. Rồi trong đám loài người, người Nhật ăn khác người Tàu, người Tàu ăn khác người Thái, người Thái ăn khác người Việt, người Việt ăn khác người Ý, người Ý ăn hỏng giống người Pháp, ...đại khái như vậy, khác chút đỉnh, chút đỉnh hoặc là khác nhiều, khác ít thôi.
Thì điều đó cho thấy rằng cái mình thích, cái sở thích của mình trong 5 trần nó là cái gì đó rất là lừa phỉnh, nó không có giá trị tuyệt đối; và chưa kể là do cái tấm thân sinh lý này, còn mang cái thân này là chúng ta còn bị đói, còn bị lạnh, còn bị ngứa, còn bị nhức, mỏi, tê, buốt. Chính vì đói, khát, lạnh, nóng, nhức, mỏi, tê, buốt cho nên chúng ta mới nẩy ra các thứ nhu cầu. Và chúng ta cũng biết rằng trên đời này vốn dĩ không có hạnh phúc mà chỉ có giải pháp cho đau khổ thôi. Khi mà một nỗi khổ niềm đau được giải quyết, mình bèn gọi tên cái giây phút đó là hạnh phúc. Ngứa là khổ, gãi được, giải quyết được cái ngứa đó mình bèn gọi nó là đã, là sướng. Đói là khổ, bây giờ mình kiếm cái gì mình ăn vào thì cái ăn đó là giải pháp cho cái đói, nhưng mà mình gọi tên cái ăn đó là hạnh phúc. Mình lạnh quá, mình mới có cái gì đó đắp vào, khi mình đắp vào cái lạnh nó được giải quyết, mình bèn gọi đó là ấm êm, là hạnh phúc. Mình nực quá, mình xài quạt máy, mình xài máy lạnh, cái nực nó được giải quyết, mình bèn gọi là sướng, là mát, ok?
Hiểu được như vậy đó quí vị, thì mình mới có khả năng thu thúc lục căn. Chớ còn nếu mà mình thu thúc lục căn là vì trong kinh nói như vậy đó, trong kinh Đức Phật dạy vậy, ráng thu thúc cho có phước, hỏng thu thúc là có tội là hỏng được. Tu mà cái kiểu mà nén như vậy là hỏng được, mà phải hiểu tại sao?
Theo tôi được biết, có một khác biệt rất lớn giữa hai nền giáo dục tiên tiến và chậm tiến. Cái nền giáo dục chậm tiến là nhồi sọ, là tẩy não, là nhồi nhét, thích hay không thích em phải học thuộc lòng thì thầy cô mới chấm điểm cao cho em. Nhưng mà nền giáo dục tiên tiến là sao? Họ không có tập trung học tủ, họ không có tập trung học thuộc lòng mà chỉ là khơi mở, gợi ý.
Ở đây cũng vậy, lời dạy của Phật rất là minh triết, Phật không có đề nghị mình tu cái kiểu mà nhồi sọ: con phải vậy, con phải vậy; ít nhất phải hiểu là tại sao con làm như vậy, nha.
Ok, bửa nay tôi mệt rồi, cho tôi nghỉ đi nha, rồi ngày mai tôi sẽ quay lại với các vị. Ok, chúc quí vị một ngày vui, một đêm an lành, nhiều mộng đẹp.
Mục lục các bài giảng
Ghi Chú: Học thêm về Thất Giác Chi trong Tương Ưng Kinh, Chương Hai:
1/ *kinh Thất Giác Chi: Tương Ưng Kinh, Tập V - Thiên Đại Phẩm, Chương Hai: Tương Ưng Giác Chi
Book of the Kindred Sayings, V (Samyutta Nikaya, Maha Vagga)
2/ The Seven Factors of Enlightenment by Piyadassi Thera:
https://www.accesstoinsight.org/lib/auth...el001.html
3/ Post #278, page 19:
https://vi.wikipedia.org/wiki/Th%E1%BA%A...C3%A1c_chi
(Hết)
1:05:09
05/09/2019 - 12:14 - elteetee - [Mục Lục các Bài Giảng] - [Hỗ trợ ghi chép bài giảng]
(Bỉ Thử: nghĩa là
1. này nọ, bên này bên kia
2. hai bên
3. coi hai bên như một, không phân biệt)
Cho nên các vị biết không, đôi khi tiếng Mỹ nó không hay bằng tiếng Việt Nam, tiếng Mỹ nó chỉ có chữ We thôi quí vị, trong khi tiếng Việt Nam mình có hai cái chữ chúng tôi và chúng ta. Nếu mà nói rốt ráo thì Đạo Phật là thế này, chúng ta phải tu tới một cái mức nào đó, ta chỉ còn dùng cái chữ "chúng ta" và đừng bao giờ xài chữ "chúng tôi". Khi chúng ta nói tới chữ "chúng tôi" thì chúng ta còn phân biệt đây và đó, bỉ và thử, chủ và khách. Các vị nghe kịp không? Chúng ta tu đến một ngày mà chỉ còn chữ "chúng ta" thôi. Chỗ này thằng Mỹ chỉ có cắn răng, nó dịch không nổi, Mỹ không có tài nào mà dịch được chữ này hết. Trong room có hiểu không ta? Các vị có phân biệt được "chúng tôi" và "chúng ta" không? Khi tôi nói "chúng tôi" thì có nghĩa là tôi còn phân biệt bỉ thử, tôi là người nói và đối tượng là người nghe; nhưng mà khi nói "chúng ta" có nghĩa là thiên hạ đại đồng, tất cả vũ trụ, giang sơn qui về một mối. Các vị nghe kịp không ta?
Lúc đó không còn cái sự phân biệt nữa quí vị à. Nó hay dữ lắm luôn, các vị biết không? Nếu mà biết đạo rồi, nó hay dữ lắm, lời Phật hay không có tưởng nổi.
Mà khi nào anh còn sống trong phân biệt bỉ thử, đây và đó, trong và ngoài, chủ và khách, thì ngày đó anh vẫn còn đau khổ và ngày đó anh vẫn còn sanh tử, là vì sao? Vì không chỉ đơn giản so sánh, mà là sanh tử, mà là chính vì hai điều:
Điều thứ nhất cái gì đã dẫn đến sự so sánh ấy? Dạ thưa: Tham ái và tà kiến, đó là một chuyện.
Thứ hai, từ cái nhân và cái quả của ngã mạn nó quá kinh khủng đi, thứ nhất cái nhân của ngã mạn là tham ái và tà kiến; cái quả của ngã mạn là gì? Là từ cái ngã mạn đó anh mới bắt đầu anh làm tùm lum chuyện anh bảo vệ màu cờ, sắc áo; anh bảo vệ cái tôi của anh, anh bảo vệ dòng tộc của anh; anh bảo vệ tài sản; gia đình của anh; anh bảo vệ tên tuổi, mặt mũi, sĩ diện của anh, anh bảo vệ từng sợi tóc, từng cái móng tay, từng bộ phận cơ thể của anh; anh vì cái chữ ngã mạn mà anh tìm cách giữ gìn lại cái hình hài mấy chục ký lô này của anh và anh coi đó là toàn bộ càn khôn vũ trụ, các vị có nghe kịp không? Cái ngã mạn nó lớn chuyện ở cái chỗ là cái nguồn mà sanh ra nó là tham ái và tà kiến; mà cái quả của ngã mạn, cái mà hệ quả, hệ lụy mà anh dẫn đến toàn là chuyện tầm bậy không. Tất thảy chúng ta trong room này mà có phản ứng gì đi nữa trước 6 trần cảnh đều là do ngã mạn hết, các vị có nghe không ta? Đó, nó lớn chuyện như vậy đó quí vị, lớn chuyện lắm chớ hỏng phải không.
1:08:00
05/09/2019 - 07:13 - elteetee - [Mục Lục các Bài Giảng] - [Hỗ trợ ghi chép bài giảng]
KTC 6.77 Thượng Nhân Pháp
1. - Không đoạn tận sáu pháp, này các Tỷ-kheo, không có thể chứng ngộ các pháp thượng nhân tri kiến thù thắng xứng đáng bậc Thánh. Thế nào là sáu?
2. Thất niệm, không tỉnh giác, không phòng hộ các căn, không có thể tiết độ trong ăn uống, ngụy trá, hư đàm. Không đoạn tận sáu pháp này, này các Tỷ-kheo, không có thể chứng ngộ các pháp thượng nhân tri kiến thù thắng xứng đáng bậc Thánh.
3. Ðoạn tận sáu pháp, này các Tỷ-kheo, có thể chứng ngộ các pháp thượng nhân tri kiến thù thắng xứng đáng bậc Thánh. Thế nào là sáu?
4. Thất niệm, không tỉnh giác, không phòng hộ các căn, tiết độ trong ăn uống, ngụy trá, hư đàm. Ðoạn tận sáu pháp này, này các Tỷ-kheo, có thể chứng ngộ các pháp thượng nhân tri kiến thù thắng xứng đánh bậc Thánh.
Rồi tiếp theo qua tới kinh 77 Thượng Nhân Pháp, tôi bàn với bà con không biết họ có chịu hay không, chứ tôi thấy cái nào bà con tự đọc hiểu thì thôi dẹp tôi khỏi có giảng, mệt lắm, các vị hiểu không ta? Như cái này là quí vị đâu có gì đâu mà khó hiểu. Kinh 77, sáu cái pháp này nè, nếu một người mà không có lìa bỏ được thì không có tài nào mà chứng thánh được hết. Sáu cái pháp này là cái gì?
1. Thứ nhất là thất niệm, là sống không chánh niệm, tôi nói với bà con không biết là bao nhiêu lần, từ vô thủy luân hồi đến nay, từ vô lượng kiếp tái sanh tới nay chúng ta sống y chang như là cái xác chết vậy đó. Là sao? Có nghĩa là chúng ta đi, đứng, nằm, ngồi, ăn uống, sinh hoạt, chúng ta không có nhớ mình đang làm cái gì, chúng ta chỉ là cương thi thôi.
Kể từ bây giờ chúng ta phải nhớ rằng: Lúc nào tôi không có chánh niệm thì giây phút đó tôi là cương thi. Không biết trong room có hiểu chữ cương thi không? Cương thi là cái trường hợp xác người chết, theo bên Tàu, họ nói bị ma nhập hoặc bị mấy thầy bùa điều khiển; cái xác nó dựng thẳng người lên rồi hai cái bàn tay nó xỉa thẳng về phía trước vuông góc với thân hình, nó nhảy cà xom cà xom, cà tưng cà tưng gọi là cương thi. Nếu mà chúng ta không có chánh niệm thì chúng ta sẽ trở thành những cương thi, có nghĩa là chỉ có nhúc nhích di động chớ chúng ta không có biết cái gì hết trơn. Cái niệm nó lớn chuyện lắm, không có chánh niệm là chúng ta sống như vậy. Và chính vì không có chánh niệm, không biết cái gì nó đang diễn ra, nó đang xảy ra, nó đang hoạt động; chính vì không biết cho nên cơ hội cho thích và ghét là coi như đầy dẫy. Người sống có chánh niệm, nói theo ngoài đời là sống có chừng mực, có ý tứ thì luôn luôn sống trong sự kiểm soát. Còn thiếu chánh niệm rồi là chúng ta luôn luôn bỏ ngỏ cái nội tâm của mình. Các vị nghe cái chữ bỏ ngỏ là dễ sợ lắm, bỏ ngỏ là không còn kiểm soát, không còn quan sát, không còn kềm chế, không nằm trong tầm ngắm, tầm nhìn của mình nữa được gọi là bỏ ngỏ.
Thì cái chánh niệm nó là gốc của các thiện pháp như là trong *kinh Thất Giác Chi*, Đức Phật đã dạy cái đỉnh cao của thiện pháp là trí tuệ, đúng, nhưng ở trong thất giác chi thì có lúc trí tuệ nó đóng vai trò chủ đạo, có lúc nó lùi xuống còn thứ yếu, riêng chánh niệm thì không. Vì sao vậy? Vì trí tuệ có lúc nó trồi sụt, có lúc nó quá mạnh, có lúc nó quá yếu. Nhưng mà riêng chánh niệm thì không, chánh niệm là cái giác chi duy nhất không bao giờ bị dư, nhớ nha, sabba(?) sattim ca bikkhave sabba(?), này các tỳ kheo riêng niệm giác chi là nó cần thiết trong mọi lúc.
Thí dụ như Ngài dạy:
- Khi nào cái tâm mình nó bị tiêu cực, nó bị xuống dốc, nó bị sa đà, nó bị yếu đuối; thì mình nên dùng ba cái giác chi là trạch, cần, hỷ để kéo nó lên.
- Mà khi nào nó bung xung, nó lừng lẫy quá muốn kéo nó xuống thì mình phải dùng ba cái giác chi tĩnh, định, xả.
- Riêng niệm giác chi là đặc biệt cần thiết trong mọi tình huống.
Cái cơ thể mình cũng vậy, ăn uống, thuốc men, sinh hoạt, vận động phải thật là cẩn thận, kêu quí vị cẩn thận như vậy thì mấy cái bệnh nó đi đâu mất tiêu hà, mà chỉ cần các vị lơ đễnh, thiếu kiểm soát trong vòng một tháng là nó lòi ra đủ thứ bệnh hết, ngộ lắm, hỏng biết nó trốn ở đâu mình hỏng có biết. Tôi biết có trường hợp có cái ông đó là ổng khám bệnh định kỳ, cứ là 6 tháng đi một lần, 6 tháng đi một lần, có một lần đó, lần cuối cùng trong đời của ổng, ổng ở bên Mỹ, lần cuối cùng ổng vừa khám lần định kỳ cuối cùng, ổng khám xong xuôi ổng quay về thì hai tháng sau bệnh nó phát. Mà ổng thấy nó kỳ kỳ vậy thôi, ổng đi bác sĩ gia đình thôi, mà ổng trước khi đi bác sĩ gia đình thì ổng cũng đợi nó quá thời ổng mới chịu đi, chớ ổng nghĩ mới đi khám định kỳ, đi chụp tùm lum, thử đàm, phân, máu, nước tiểu tùm lum hết thì bây giờ làm gì có bệnh, giờ nghe kỳ kỳ, chắc cũng tại ăn uống, tại thời tiết bậy bạ, ổng nghĩ vậy đó, ổng không ngờ, ổng không ngờ. Trong lúc mà ổng nghe nó kỳ quá đi mới là đem đi bệnh viện thì coi như là đã quá muộn màng. Nhớ hôn, cho nên nó ngộ lắm, cho nên giữ thành trăm năm không có giặc, mà quên gác một đêm, giặc liền đến. Cái chánh niệm nó lớn chuyện như vậy đó quí vị, lơ đễnh là chết liền.
2. Rồi cái thứ hai là gì? Là không phòng hộ các căn. Trong kinh nói thế này, 6 căn của chúng ta giống như 6 con thú vậy đó, Đức Phật Ngài dạy rằng, nếu mình đem con cá, con chim, con chồn, con rắn, con chuột,..mình dồn vô trong một chỗ, thì Ngài nói rằng con cá nó luôn luôn có khuynh hướng tìm về với nước; mà con chim có khuynh hướng là bay lên trời cao; chồn, cáo thì thích lùm, bụi; mà rắn, rít thì thích hang hốc;... Chỉ cần mở cái cửa chuồng ra một cái thì cá nó về nước, chim về trời liền. Cũng vậy, 6 căn của chúng ta luôn luôn trong tình trạng hướng đến 6 trần. Bây giờ các vị muốn biết cái đó có hay không, các vị nhắm mắt lại đi. Mắt thì nhắm há, nhưng mà lỗ tai các vị là nó vẩu lên, nó dỏng lên nó nghe; lỗ mũi mình thấy như vậy đó chứ còn lúc mà nghe cái mùi gì đi ngang là nó biết liền; ý là cái đầu mình coi như là làm việc liên tục. Coi như 6 căn luôn luôn trong tình trạng chực chờ để mà theo đuổi 6 trần, nhớ nha, đó là điều thứ nhất.
Điều thứ hai, chỉ cần không có chánh niệm để mà gọi là thu thúc lục căn, không có niệm và không có trí đó, thì coi như một giây phút mà lơ đễnh không thu thúc lục căn, một là chúng ta sẽ phải gặp cái mình ghét, hai là phải gặp cái mình thích. Quí vị yên tâm cái chuyện đó chính xác 100%, nha, chỉ cần 6 căn không có được thu thúc, trong từng phút nó sẽ phải đối diện với cái mình thích và cái mình ghét. Thích mà không được là khổ, ghét mà tránh không được là khổ, nãy giảng rồi, nhớ cái đó, cái đó quan trọng lắm, nha. Cho nên, thu thúc lục căn, ngoài cái chuyện là an lạc hiện tiền, nó còn là điều kiện tốt nhất để mà chứng thánh, vì sao? Khi mà anh thu thúc lục căn, anh mới có dịp anh thấy anh là đồ ráp, anh thu thúc lục căn anh mới thấy ý nghĩa rốt ráo của 4 đế, mà ở đây rõ ràng nhất, chính là khổ và tập đế, nha; chỉ có thu thúc lục căn, quan sát cái hoạt động của 6 căn trong từng phút, chúng ta mới có dịp thấy được cái giáo lý 4 đế một cách rõ ràng nhất. Các vị mới thấy: đây là khổ nè, đây là nhân dẫn đến khổ.
Tôi nhắc lại một lần nữa, rong chơi nhiều lắm thì cũng nữa đời thôi, bây giờ phải chuẩn bị tới cái chết, nha, làm gì làm, phải chuẩn bị tới cái chết. Nhớ hoài cái này, bắt đầu từ thu thúc lục căn mà tôi quẹo qua cái chết là bởi vì tôi muốn bổ sung cho đề tài đó thôi. Nữa đời theo đuổi 6 trần tôi cho là đã đủ rồi, nha, bây giờ đến cái tuổi này, nếu mình đã 50 thì mình đã đi hết 2 phần 3 đường rồi. Tôi nói không biết là bao nhiêu lần, một tờ 100 đồng mình đổi ra 5 tờ 20 thì giá trị của mỗi tờ 20 ấy hoàn toàn giống nhau, có đúng vậy không? Nhưng mấy chục năm trong đời của chúng ta, nếu chúng ta chia nó ra thành mấy đoạn 20, thôi chia 15 cho nó dễ, mình chia thành 5 lần 15 đi, thì cái giá trị của mỗi đoạn 15 nó khác nhau, các vị phải đồng ý với tôi, chứ nó không giống như mấy cái tờ đô la, tại sao vậy? Vì 15 năm đầu đời mình không biết cái gì hết, xong chưa? 15 năm tiếp theo, là tuổi 30 chúng ta bôn ba, rồi chúng ta có quyền lực, chúng ta may mắn, chúng ta có vợ đẹp, con ngoan, chồng giỏi. Chúng ta hưởng thụ tới cái lúc mà 60 thì coi như cái 15 năm cuối đời nó không có giá trị giống như 15 năm trước được. Hiểu không? 15 năm đầu đời là xài hỏng được, 15 năm cuối đời là chỉ có bệnh, chỉ có khổ, chỉ có buồn, chỉ có tủi thôi, nhớ nha.
Tôi nhắc lại một lần nữa, đó là 5 tờ 20 luôn luôn có giá trị giống nhau, nhưng mà mỗi một chặng 15 hay 20 năm trong đời mình giá trị hoàn toàn khác nhau. Đừng nói rằng tôi còn 20 năm nữa, sai bét. Bởi vì nếu năm nay mình đã 50 thì 20 năm cuối đó, cái giá trị nó đâu có được như cái hồi mà 20 tới 40 hoặc 40 tới 60 đâu quí vị, đâu có được, đâu có giống như vậy. Bởi vì 50 là bắt đầu giai đoạn xuống đồi rồi, downhill rồi nha; là bắt đầu nó tuột từ từ, từ từ, từ từ xuống, đó.
Cho nên cái chữ thu thúc lục căn này là gì? Do nhiều đời sanh tử chúng ta có tập khí phiền não, chúng ta mang thân người, chúng ta có cái nhu cầu trước 5 trần, có nhu cầu với 5 trần, do mang thân nhân loại, chúng ta có những cái nhu cầu vật chất mà ở cái loài súc sanh nó không có. Thí dụ như ăn ngon, mặc đẹp súc sanh nó không có, súc sanh nó chỉ có ăn một món ăn hoài hà. Loài chư thiên họ cũng không có những nhu cầu như mình, chư thiên họ không có nhu cầu mà nhà cao cửa rộng, xe cộ, hoành tráng, hào nhoáng, họ không có, bởi vì sao? Vì trên chư thiên, phước mình sanh lên trển, phước mình tới đâu thì mọi thứ nó có sẵn như vậy, không có cần phải đấu tranh, vật lộn, kiếm tìm như cõi người. Do đó trên chư thiên họ không có cái gọi là nhu cầu, là vì sao? Vì sanh lên, cái gì có là nó có rồi, từ đó cho tới ngày họ chết họ có cảm giác là nó đã có sẵn, giống như là trời đất, trăng sao, giống như là dưỡng khí vậy đó, mình hỏng gọi đó là nhu cầu để mà mình theo đuổi.
Cho nên chính vì mang thân nhân loại, mình có đủ thứ nhu cầu và từ đó mình được hạnh phúc khi những nhu cầu ấy được thỏa mãn. Mình đau khổ khi những nhu cầu ấy không được giải quyết thỏa đáng, các vị nghe kịp không? Đấy, phải thấy được cái đó, chúng ta thấy được những cái gì trong 5 trần chúng ta thích hoàn toàn là do tiền nghiệp, khuynh hướng tâm lý và môi trường sống, chứ tự thân những cái thứ đó không có giá trị tuyệt đối. Có loài nó thích ăn phân người, có loài nó thích ăn máu tươi, nó liếm thịt sống, nha. Có loài nó thích ăn trùn, dế, côn trùng. Có loài nó thích ăn lá, cây, củ rễ.
Con người mình thích ăn những thứ mà không giống như cái loài khác. Rồi trong đám loài người, người Nhật ăn khác người Tàu, người Tàu ăn khác người Thái, người Thái ăn khác người Việt, người Việt ăn khác người Ý, người Ý ăn hỏng giống người Pháp, ...đại khái như vậy, khác chút đỉnh, chút đỉnh hoặc là khác nhiều, khác ít thôi.
Thì điều đó cho thấy rằng cái mình thích, cái sở thích của mình trong 5 trần nó là cái gì đó rất là lừa phỉnh, nó không có giá trị tuyệt đối; và chưa kể là do cái tấm thân sinh lý này, còn mang cái thân này là chúng ta còn bị đói, còn bị lạnh, còn bị ngứa, còn bị nhức, mỏi, tê, buốt. Chính vì đói, khát, lạnh, nóng, nhức, mỏi, tê, buốt cho nên chúng ta mới nẩy ra các thứ nhu cầu. Và chúng ta cũng biết rằng trên đời này vốn dĩ không có hạnh phúc mà chỉ có giải pháp cho đau khổ thôi. Khi mà một nỗi khổ niềm đau được giải quyết, mình bèn gọi tên cái giây phút đó là hạnh phúc. Ngứa là khổ, gãi được, giải quyết được cái ngứa đó mình bèn gọi nó là đã, là sướng. Đói là khổ, bây giờ mình kiếm cái gì mình ăn vào thì cái ăn đó là giải pháp cho cái đói, nhưng mà mình gọi tên cái ăn đó là hạnh phúc. Mình lạnh quá, mình mới có cái gì đó đắp vào, khi mình đắp vào cái lạnh nó được giải quyết, mình bèn gọi đó là ấm êm, là hạnh phúc. Mình nực quá, mình xài quạt máy, mình xài máy lạnh, cái nực nó được giải quyết, mình bèn gọi là sướng, là mát, ok?
Hiểu được như vậy đó quí vị, thì mình mới có khả năng thu thúc lục căn. Chớ còn nếu mà mình thu thúc lục căn là vì trong kinh nói như vậy đó, trong kinh Đức Phật dạy vậy, ráng thu thúc cho có phước, hỏng thu thúc là có tội là hỏng được. Tu mà cái kiểu mà nén như vậy là hỏng được, mà phải hiểu tại sao?
Theo tôi được biết, có một khác biệt rất lớn giữa hai nền giáo dục tiên tiến và chậm tiến. Cái nền giáo dục chậm tiến là nhồi sọ, là tẩy não, là nhồi nhét, thích hay không thích em phải học thuộc lòng thì thầy cô mới chấm điểm cao cho em. Nhưng mà nền giáo dục tiên tiến là sao? Họ không có tập trung học tủ, họ không có tập trung học thuộc lòng mà chỉ là khơi mở, gợi ý.
Ở đây cũng vậy, lời dạy của Phật rất là minh triết, Phật không có đề nghị mình tu cái kiểu mà nhồi sọ: con phải vậy, con phải vậy; ít nhất phải hiểu là tại sao con làm như vậy, nha.
Ok, bửa nay tôi mệt rồi, cho tôi nghỉ đi nha, rồi ngày mai tôi sẽ quay lại với các vị. Ok, chúc quí vị một ngày vui, một đêm an lành, nhiều mộng đẹp.
Mục lục các bài giảng
Ghi Chú: Học thêm về Thất Giác Chi trong Tương Ưng Kinh, Chương Hai:
1/ *kinh Thất Giác Chi: Tương Ưng Kinh, Tập V - Thiên Đại Phẩm, Chương Hai: Tương Ưng Giác Chi
Book of the Kindred Sayings, V (Samyutta Nikaya, Maha Vagga)
2/ The Seven Factors of Enlightenment by Piyadassi Thera:
https://www.accesstoinsight.org/lib/auth...el001.html
3/ Post #278, page 19:
https://vi.wikipedia.org/wiki/Th%E1%BA%A...C3%A1c_chi
(Hết)
![[Image: vote.png]](https://i.postimg.cc/X75q5Fsv/vote.png)