[LeThanhPhong]

Sư Toại Khanh Giảng về Quan Hệ Giữa Duyên Hệ và Duyên Sinh (1-4)

https://youtu.be/cDdxF91xgwg

(Bài này chưa được ghi chép xuống.  Chúng ta cùng nhau nghe Sư giảng vậy.
Xem bài đã được ghi chép tại trang 45, posts 672-674)

Duyên sinh là hành trình sinh tử của phàm phu với một chuỗi mắt xích nhân quả ghép nối nhau của bốn nhân quả thiện ác (nhân lành, quả lành, nhân xấu, quả xấu).  Người tạo nhân lành đi về cõi vui, vui cách mấy rồi cũng vô thường.  Nhân xấu đưa chúng sanh về cõi khổ, khổ cách mấy cũng vô thường.

Dòng luân hồi là sự tiếp nối nhau của những thứ vô thường ấy.  Nhân vô thường là sao? Là có lúc làm nhân ác, có lúc làm nhân thiện. Đúng không?  Nếu nhân vô thường thì quả cũng vô thường. Đúng không? Co' lúc khổ, co' lúc vui. Đâu có khổ là cứ khổ hoài, đâu có vui là còn vui hoài, cũng như đâu có thiện là cứ thiện hoài.  Ví dụ như có vị Phạm thiên tu thiền tinh tấn ở cõi Phạm Thiên; ông vào cõi người tu một thời gian đắc thiền, đi về Trời.  Như Bồ Tát trước khi là Phật Tổ, cũng có kiếp này có kiếp khác, không phải kiếp nào cũng tu hành. Cho nên sống trong cõi đời này thì nhân vô thường thì quả cũng vô thường. Chính vì nhân quả vô thường, cho nên đời sống này có lúc mình thiện, có lúc mình ác, có lúc mình vui, có lúc mình buồn.

4:00

Còn duyên hệ là những cách thức mà các mắt xích duyên sinh ráp nối nhau .Về mối liên hệ giữa duyên sinh và duyên hệ thì ta có thể hình dung qua ví dụ như sau: con cái phải nhờ cha mẹ mà có mặt ở đời rồi lớn khôn; đó là duyên sinh; và cha mẹ hỗ trợ cho con cái về các khía cạnh thể chất di truyền, bú mớm cơm áo, y tế rồi học hành. Những khía cạnh này tạm hiểu là duyên hê.

Duyên sinh là gì ?  Duyên sinh là do các thiện ác mới có mặt của mình ở đời; những thiện ác đó có quan hệ với nhau như thế nào thì gọi là duyên hệ.  Nhờ có cha mẹ nên tôi mới có hình hài này; đó là duyên sinh.  Cha mẹ giúp đỡ tôi những phương diện nào (giúp đỡ về giáo dục, về y tế) thì gọi là duyên hệ.  Tức là cha mẹ giúp tôi có mặt ở đời là duyên sinh, mà giúp bằng kiểu nào thì đó là duyên hê. Duyên sinh giải thích cho ta biết vì đâu ta có mặt ở đời, duyên hệ cho ta biết hành trình hiện hữu ấy được diễn ra như thế nào. Duyên sinh cho ta biết vì đâu ta có mặt ở đời, duyên hệ tính rộng ra: anh có mặt theo cách nào .  Duyên sinh không thôi nó hẹp lắm .  Cô đó giúp tôi nhiều lắm mới là duyên sinh  thôi; nhưng giúp ra sao thì đó là duyên hệ . 

Tại sao lại có phần duyên hệ ? Là vì chỉ riêng duyên sinh ... Có người học chỉ duyên sinh thôi là đủ rồi, nhưng phải la học duyên hệ để thấm thía thế nào là VÔ NGÃ .  Thứ nhất, họ biết cái đồng hồ này là đồ lắp ráp: đó là duyên sinh, còn duyên hệ cho biết cái đồng hồ này hoạt động bằng cách nào: không có pin là không chạy được.

Duyên sinh cho ta biết vì đâu ta có mặt ở đời .  Duyên hệ giải thích rõ mối quan hệ giữa các thứ duyên .  Ví dụ: Trong 12 duyên, có một duyên luôn luôn có mặt đó là thường cảnh ..(?).  Bất cứ một tốt xấu nào diễn ra trong tâm thức của mình đều để lại một dấu ấn nhạt hay đậm .  Cái dâu ấn ấy được Đức Phật gọi là thường cảnh ...(?).  Nếu mà cái ác hay cái thiện đó xuất hiện nhiều lần sẽ để lại một dấu ấn rất sâu đậm . Còn nếu cái ác đó chỉ qua loa thì dấu ấn ấy rất nhạt nhoà . 

12:20

Ví dụ: Tôi ở với một người có cái ngu, nó nói xấu ông sư ổng thuyết pháêp đem ra ví dụ nó chửi nói xấu không còn cái lai quần nào . Tôi đọc rộng lắm . Trẫm là người đọc vô cùng rộng . Không phải mất thì giờ, tiện thì đọc, không có gì hết thấy tờ báo của người ra tôi lượm tôi đọc .  Đọc xong nó không chịu quên.  Thế là nó nằm ở trong đây, tôi móc ra tôi xài .  Tại sao tôi biết Victoria Secret?  Tại vì tôi đọc trong nhà tắm . Nó không chịu quên .  Tôi uống thuốc tôi tự vận à ?  Nó không chịu quên .

13:00

Chuyện này thuộc thời Đức Phật Ca Diếp, vị Phật cuối cùng trước Đức Phật Thích Ca .  Có hai ông bà ở vùng quê, ngày ngày đến chùa tụng kinh; 'Thân này được cấu tạo bởi 2 thứ danh sắc ... Thân này được cấu tạo bởi 5 uẩn ... Thân này được cấu tạo bởi 12 xứ ... Thân này được cấu tạo bởi 18 giới ..." Họ chỉ hiểu lan man là đồ ráp không thôi . Họ không hiểu 5 uẩn là cái gì, chỉ hiểu là đồ parts, mà không ngờ cái đọc đó trở thành ấn tượng .  Khi họ gặp vị Phật Chánh Đẳng Giác nhắc cho họ nghe .  Chữ "Tỳ Kheo" ở đây là người hiểu được sự cấu tạo (structure, construction) của tấm thân này . Khi nghe Ngài nói như vậy, cái ấn tượng xưa bèn sống dậy, lập tức họ hiểu rằng đồ này là đồ ráp, buồn vui cũng là đồ ráp, mình thích cái này cũng là thích đồ ráp .

14:22

Ngài Xá Lợi Phất đi theo ngoại đạo để cầu đạo giải thoát, gặp Ngài Asaji, thâ;y Ngài Asaji có phong phạm đẹp, là vị A La Hán mà .  Ngài quý quá .  Ngài mon men đi theo Ngài Asaji cho đến khi Ngài Asaji dừng lại ở gốc cây, ngồi xuống để ăn trưa .  Ngài Xá Lợi Phất quỳ  xuống, lấy nước dâng lên cho Ngài Asaji .  Sau đó, Ngài thưa: "Ngài học đạo tu với Sư Phụ là ai ?  Con đã theo Ngài môt đoạn đường .  Từng bước chân, từng ánh mắt của Ngài cho con biết Ngài không phải là người tầm thường , Xin Ngài dạy lại cho con cái mà Ngài đã học được ."  Ngài Asaji khiêm tốn trả lời: "Tôi cũng mới tu đây thôi ." "Thì Ngài mới tu, Ngài cũng cho con một câu nào để biết vì sao Ngài đi tu, và Ngài thấy cái gì Ngài mới đi tu . Con chỉ muốn biết cái gốc đó thôi . Ngài chỉ cần cho con một câu thôi, Con không cần Ngài phải giảng cả ngàn trang ."

Ngài Asaji: "Nếu muốn gọn gọn thì nghe như vầy nè:

Vạn pháp do duyên sinh .
Vạn pháp do duyên diệt .
Sư Phụ của ta đã nói  rõ 
Duyên sinh và duyên diệt ấy ."

Ngài Xá Lợi Phất nghe như vậy xong, do duyên dầy đã tu tập 1 A tăng kỳ, thấy 4 đế và 12 duyên khởi chạy dọc ngay trước mặt Ngài, đắc Tu Đà Huờn liền.  Đắc xong rồi, câu đầu tiên là: "Bạch Ngài, bậc Đạo Sư của chúng ta bây giờ đang ở đâu?" Trước đó, Ngài hỏi "Your Master", bây giờ Ngài hỏi "Our Master".

16:32

Quý vị có thấy sự khác nhau không? Kinh khủng vậy đó. Chỉ nghe có một câu thôi là từ "Your" qua "Our" liền, có nghĩa là con một nhà liền. Thế có nghĩa là, ngộ lắm, với vị Tu Đà Huờn, khi hiểu được một điều: 

"Mọi thứ đều là khổ.  Thích cái gì cũng là thích trong khổ."

Ngay trong khoảnh khắc đắc được cái đó xong, cái ấn tượng đầu tiên là họ hiểu họ chỉ muốn chết về Đức Phật thôi. Vì sao vậy? Vì ơn lớn.  Các vị có biết một người đắc Tu Đà Huờn, cảm giác đầu tiên của họ là họ hất xuống khỏi vai một ngọn núi.  Các vị nghĩ là tôi nói thêm.  Mời các vị nghe thêm.

17:34

Một buổi chiều kia, Đức Phật, trước mặt chư Tăng, Ngài nhặt một hòn sỏi: "Bảy hòn sỏi như thế này, số với dãy núi Himalaya, cái nào nhiều?" Chư Tăng trả lời: " Bạch Đức Thế Tôn, làm sao so sánh được?" Đức Phật dạy: "Những gì mà vị Tu Đà Huờn đã giải quyết xong nhiều như dãy núi Himalaya (kéo dài từ Nepal cho tới Tây Tạng), trong khi các vấn đề phải giải quyết chỉ là bảy hòn sỏi thôi."

Như vậy, cái ví dụ tôi nói các vị Tu Đà Huờn có cảm giác như thoát khỏi trái núi (ở trên vai) không phải là quá đâu, có thể nó chưa tới nữa là đằng khác. Mừng lắm.

18:25

Nếu quý vị chưa hiểu, ví dụ sau đây có vẻ đời.  Ở đây, quý vị có hạnh phúc trong hôn nhân không?  Khi mà Anh Tác (?) còn yêu cô Tami tha thiết, có người nhắn tin cho anh ta biết cô Tami đang ngoại tình, anh đau lắm.  Khi cô Tami xác định rằng không phải, anh ta cảm thấy nhẹ lắm. Đó chỉ là hiểu lầm. Có bằng chứng trăm phần trăm luôn, là vì người tóc ngắn, uống cà phê cười nói thân mật lắm. Cô Tami nói đó là má cổ. Lúc đó, thấy đã lắm, hạnh phúc, nhẹ vậy đó.  Một ví dụ khác: Má tôi bị lẫn, đi lạc từ sáng đến giờ kiếm không ra; bây giờ cảnh sát báo mới thấy xác người già ở dưới mé sông.  Tới nơi, mình lật ra, không phải. Cảm giác lúc đó quá nhẹ nhàng.

20:20

Vị Tu Đà Huờn cũng vậy.  Bấy lâu nay, nghĩ cái này là của mình, đùng một phát, thấy nó chỉ là cọng cỏ bên đường. Nó đã dữ lắm.

Chưa nữa, cái này còn đã hơn nữa.  Kế từ hôm nay, mình không còn sa đoạ nữa. Cái đã thứ ba là tối đa, chỉ còn mấy kiếp nữa là không còn sanh tử nữa. Cái thứ tư nữa là biết rõ dòng luân hồi không có gì để tiếc nuối.

20:50

Thứ nhất là không còn gì để tiếc nuối. 
Thứ hai là không còn gì để quay lại với cái nhàm chán, tẻ nhạt đó nữa.
Thứ ba là không còn sa đoạ.

Chừng nấy là đủ để mình chết với Đức Phật chưa?  Cái ơn lớn quá.

Tôi có nói với quý vị học không tới cái điều mình tin, nên không tin lắm cái điều mình hiểu.   21:13  May tôi không phải là Tu Đà Huờn, tôi cảm ơn Đức Phật từ bi. Các vị tưởng tượng, mình đi máy bay nó chao đi một cái là mình chết điếng luôn. Bây giờ, mình đắc quả A Na Hàm thôi, mình không có cái chết gì hết, mình mang ơn cái người đó thôi. Cho nên khi tôi nói tôi lạy Phật bằng ba cái lạy:

Cái lạy thứ nhất, Thể Tôn có thể không cho con tất cả cái gì con muốn, nhưng Thế Tôn dạy con không muốn cái gì. (lạy một cái)

Cái lạy thứ hai, Thể Tôn không thể nào giúp cho con đời đời không chết, nhưng Thế Tôn có thể dạy cho con không sợ chết.

Cái thứ ba, Thể Tôn không thể nắm tay con đi chơi khắp nơi trong tất cả vũ trụ, nhưng Thế Tôn đã dạy con thấy đi đâu cũng vậy thôi.

21:58

Ba cái đó nó cần lắm. Thứ nhất là đời đời không chết không bằng cái không sợ chết. Mình thích gì, mẹ mình cũng cho, tôi cũng nghi vì sức mẹ có hạn, nhưng nếu mẹ dạy tôi có gì cũng vui thì mẹ dạy hơi bị đúng.

22:21

Trong khi mẹ chiều tôi, cho đến khi nào mẹ hết tiền là tôi chết hoặc mẹ chết tôi cũng chết theo.  Còn đàng này mẹ dạy tôi kiểu gì không biết, nhưng tôi thấy có gì cũng được, cái đó hình như là đúng.  Đúng không?  Dạy cái đó mới ngon. Mà không có chiều mình, nhưng dạy mình mình thấy không cần thiết.  Mình thấy thích là khổ, nhu cầu là khổ. Người hiểu được điều đó, ... Tuy không thấy được Ngài, vật chất cũng không nhận được cái gì từ Ngài, Ngài đã cho tôi tất cả.  Tôi buồn nhất, tôi sợ hãi nhất, tôi lẻ loi nhất, tôi bình yên nhất thì không có gì bằng Ngài hết.  Mình nên có một bức tượng hay bức tranh mà mình vừa ý để có gì mình chạy về mình quỳ được, chứ có nhiều bức tượng nhìn kỳ quá.

Mình phải học để hiểu Đức Phật đã cho mình cái gì. Trước hết, Ngài dạy mình về duyên hệ và duyên sinh, để mình hiểu vì đâu con có mặt ở đời, nhờ vào những điều kiện gì mà con có mặt ở đời.

23:55

(Còn tiếp)