[LeThanhPhong]

(tt)Sư Toại Khanh giảng Kinh A-La-Hán (Tăng Chi Bộ Kinh # 66)

38:40
Chuyện đầu tiên hai cái hôn thụy là gì? Là trạng thái sống dã dượi, tiêu cực, thích an dưỡng, hai cái đó nó có nghĩa chung là vậy. Hôn trầm là lười biếng. Thụy miên là buồn ngủ. Hai cái đó đi một cặp.

Tiếp theo là phóng tâm, có nghĩa là không có khả năng tập trung tinh thần, là do thiếu định. Mà có hai lý do thiếu định,

1. một là thiếu túc duyên thiền định kiếp trước,
   
2. hai là do hiện tại nỗ lực chưa đủ.
   

Mà tại sao nỗ lực chưa đủ? Là vì chúng ta sống không có lý tưởng. Người sống có lý tưởng chuyện khó bằng trời cũng làm được, nếu không làm được mười thì cũng làm được tám, bảy, sáu, năm, bốn, ba, hai, một. Tin tôi đi, nha. Còn anh mà sống không có lý tưởng thì anh sống như một con thú, sống như một linh hồn, sống như cái tượng đá vậy. Có nghĩa là chờ ngày nó bị gãy, bị bể, không có ý kiến, em không có ý kiến, em chờ ngày em rã mục, em trở về đất như là một loài cỏ dại không tên bên lề đường của trần thế.

Cho nên ở đây sống phải có lý tưởng. Tây Ban Nha có một câu rất là hay đó là "Ruồi không có đậu nồi nước sôi", còn Mỹ có một câu tương đương "Rêu không có bám vô hòn đá lăn". Mấy hòn đá ngoài biển, sóng đánh "bành bành bành" nó lăn hoài, rêu không đóng được trên hòn đá lăn; còn cái câu thứ hai là ruồi không có đậu trên nồi nước sôi. Một cái nội tâm mà hừng hực nhiệt huyết thì ba cái tào lao nó không có chen vô được.

Tại sao các vị thích bà tám, thích ngồi lê đôi mách buôn dưa lê, tại sao vậy? Vì cái đầu của các vị nó rỗng quá chứa toàn là sình, rác, phân người trong đó không quí vị mới quỡn quí vị bàn cái chuyện của người ta. Các vị nghĩ dùm tôi một chuyện đi, thứ nhất cái chuyện của người ta nó có mắc gì mình mà mình ăn rồi mình đi mình bàn; thứ hai cái chuyện đó có hay không mà mình bàn như vậy mình hại người ta, mình biết không? Mình đâu có biết, mình đâu có biết mình bàn như vậy mình hại người ta. Rồi bây giờ cái thứ ba mình tưởng có cái thằng nào đó nó đem mình ra nó bêu riếu như vậy có phải là đời mình tàn không?

Tại sao mình không hiểu cái đó?

1. Một là cái đầu mình rác quá mình hỏng có chuyện gì để mình nghĩ,
   
2. thứ hai là mình làm như vậy mình hại người ta, mình biết không? Mình bêu riếu vậy mình hại người ta chớ hỏng lợi ích gì hết.
   
3. Cái thứ ba, mình nghĩ làm sao nếu mà có cái tên nào cũng đem mình ra nó bêu riếu thì mình nghĩ làm sao?
   
4. Cái thứ tư, thân người khó được, mà có được thân người phải sống cho giống con người chớ hỏng ai mà đem thời gian mà đốt như vậy hết trơn.
   

Các vị nhìn con chó, con heo nó đốt thời gian, nó đốt đồng hồ, tại vì nó không biết gì hết, tối ngày nó cứ nằm cụp đuôi, nó ngoe ngoải đuôi, nó cụp tai, nó nằm ngoài sân nghe ngóng. Nó không cần biết là xuân hạ thu đông của vũ trụ đang từng bước trôi đi, nó không biết rằng thời gian một kiếp sống càng lúc càng ngắn đi, nó không biết rằng cơ thể của nó đang ngày một xuống dốc để mà chờ chết, để mà lên bàn nhậu, nó đâu có biết.

Cho nên sống không có lý tưởng, không có trí tuệ giống như là một bầu trời đen không tinh tú, quí vị hiểu không? Như vậy được gọi là sống không có lý tưởng, từ đó nó mới dẫn tới hôn thụy, dẫn tới phóng tâm, gớm lắm chớ hỏng phải không. Anh mà anh sống với nhiệt huyết, có lý tưởng đàng hoàng thì anh không có bị mấy cái vụ đó, nhớ nha.

41:44
19/09/2019 - 03:03 - elteetee - [Mục Lục các Bài Giảng] - [Hỗ trợ ghi chép bài giảng]

4/ Trạo cử  5/ Hối quá



Rồi tiếp theo phóng dật là tới trạo hối. Trạo hối nghĩa là cái lòng ray rức, áy náy, bất an với những gì mình:

1. đã làm hoặc 
   
2. chưa làm. 
   

Cái này tôi nhớ tôi giảng rồi, trạo hối ở đây là ray rức, áy náy, bất an với những gì mình đã làm hoặc chưa làm. 

Trời ơi tại sao cái chuyện đó tôi làm được vậy hả ta? Tại sao tôi lại nói cái câu đó trời? Tại sao cái chuyện đó mà tôi có thể nghĩ ra cái chuyện tầm bậy tôi nghi oan người ta? Tại sao tôi có thể nói xấu như vậy? Tại sao tôi nói bậy như vậy? Trời ơi tại sao tôi hành động như vậy? Thì đó được gọi là áy náy, ray rức, bất an với những gì mình đã làm.

Rồi cái trường hợp hai là áy náy, ray rức, bất an với những gì mình không làm. 

Trời ơi câu nói đó có xá gì, chỉ mất có hai nốt nhạc mà tại sao mình không nói? Trời ơi chỉ tốn có mấy đồng bạc tại sao mình không làm? Trời ơi chỉ có mười lăm phút thôi tại sao mình thiếu kiên nhẫn vậy hả trời? Trời ơi cái chuyện có đáng gì đâu tại sao mình không nhịn mà mình lại…? Đó là hối hận vì tại sao mình đã không làm, tại sao cái tâm mình nó như vậy, tại sao cái miệng mình nó như vậy, tại sao cái thân mình nó làm như vậy. Đó là ray rức, áy náy, bất an.

Tôi nói lại một lần nữa, mình làm chuyện bậy là mình phải có khả năng phản tỉnh, nhìn lại vì mình là con người, chỉ có con thú mới không có khả năng. Con người phải có khả năng phản tỉnh, nhìn lại. Con thú không có khả năng soi gương, chỉ có con người mới có khả năng soi gương.

A/ Soi gương có hai: 

1. một là soi gương vật lý, đó là mirror là tấm thủy tinh tráng thủy hoặc là miếng đồng đánh bóng. Đó là soi gương trên mặt vật chất. 
   
2. Cái thứ hai là soi gương trên tinh thần là biết nhìn lại mình để mà chỉnh sửa, rút kinh nghiệm sâu sắc. 
   

B/ Học hỏi

Thứ hai là phải biết nhìn ra đời để mà học hỏi, để mà tiếp thu. Cho nên làm bậy là phải biết nhìn lại, nhưng cái nhìn lại để rút kinh nghiệm nó không hề giống với cái chuyện ray rức, bất an. Nhiều người họ hiểu lầm họ tưởng là cái thằng đó nó làm bậy vậy đó mà nó hỏng biết cắn rứt.

Bậc thánh:

1. có tự trọng nhưng 
   
2. không có tự ái, 
   

còn người phàm mình thì: 

1. tự trọng thì ít mà 
   
2. tự ái thì nhiều.
   

Người phàm mình là

1. không có khả năng nhìn lại để sửa mà
   
2. chỉ có khả năng ngó lui để mà tưởng tiếc; ngó lui để mà ray rức, áy náy, bất an.
   

Hai cái này nó khác nhau, khác nhau nhiều lắm. Thí dụ bây giờ quí vị lỡ chửi tôi,..thay vì bả chửi tôi nhiều quá, bây giờ bả cứ ngồi bả khóc thầm, bả ray rứt, bả gởi email bả xin lỗi, tại sao bả không chịu làm một cái gì đó tích cực? Bả mở băng ra bả nghe, ghi chép cho có bài học, bả đi bả ghi danh bả ngồi thiền, bả lên chùa bả nghe pháp, bả quét dọn, bả chùi cầu, bả rửa chén, bả quên đi cái chuyện bả chửi tôi; phải hay hơn không? Còn đằng này, không, bả cứ buồn, mắt đỏ đỏ, mắt buồn buồn như mất sổ gạo ngồi buồn, là cái đó sai, nha. Ở đây Ngài nói trường hợp trạo hối là như vậy. 

Mình biết mình làm bậy, mình ghi nhận rằng đó là chuyện không nên làm, và ta đã lỡ làm thì sau này ta sẽ không làm, và ngay bây giờ ta phải đi về phía trước thực hiện các hạnh lành. Đó là thái độ của người tu học.

Ghi nhận chuyện ta vừa làm là chuyện bậy, chuyện đó không nên tái phạm nữa, ghi nhận như vậy, rút kinh nghiệm sâu sắc như vậy, rồi đứng lên với tất cả sức mạnh, với tất cả nhiệt huyết, với tất cả lòng thành, với tất cả thiện chí, lao mình về phía trước, xăn áo xăn quần nhảy vào tất cả những công việc gian khó nhất để
 

1. một là gieo trồng hạnh lành,
   
2. hai là tìm quên chuyện xấu cũ.
   

Quá hay. Còn đằng này, cứ ngồi ray rứt, ray rứt, cái đó là bậy, cái đó hỏng phải là tốt mà nhiều người hiểu lầm cứ tưởng là phải ray rứt mới tốt. Không, anh chỉ cần anh rút kinh nghiệm sâu sắc, rút kinh nghiệm sâu sắc, nhớ cái đó.

45:55
19/09/2019 - 03:55 - elteetee - [Mục Lục các Bài Giảng] - [Hỗ trợ ghi chép bài giảng]

6/ Bất tín

Assaddhiyaṃ là bất tín. Bất tín là gì? Bất tín ở đây là thiếu niềm tin. Hồi nãy tôi có nói, có rất là nhiều người trên đời này họ sống như là một chiếc lá trên dòng, tức là gió và nước đẩy họ về đâu thì cũng được, họ sống không có suy tư. Đối với họ, họ sống không có cần niềm tin, họ sống không có suy tư, họ nghĩ rằng "Kệ nó, hễ đói ăn, khát uống". Nhưng mà theo tinh thần Phật Pháp mà nói, không ai có thể đi về phía trước, đi lên hướng trên mà có thể thiếu niềm tin được hết.

Niềm tin đây là chánh tín là niềm tin dựa trên cơ sở trí tuệ.

1. Anh phải tin vào điều thiện ở đời,
   
2. anh phải tin là mình có thể tốt hơn, 
   
3. anh phải tin là mình có thể giúp cho người khác được vui, bớt khổ;
   
4. anh phải tin là đời sống mình hoàn toàn có thể có ý nghĩa hơn chớ không phải mà vô nghĩa, vô ích, vô duyên, tầm bậy tầm bạ như bây giờ.
   

Đó là những niềm tin mà anh phải có,

1. anh phải tin là mọi sự ở đời là vô ngã, vô thường, phù du, mong manh;
   
2. anh phải tin là ở đời này chỉ có hành thiện mới vui mình vui người;
   
3. anh phải tin rằng làm ác là buồn mình buồn người;
   
4. anh phải tin rằng ta chịu trách nhiệm hoàn toàn những gì ta đã làm, nói và suy tư.
   

 
Những cái đó là những cái anh phải tin để mà anh sống đời.

Còn đằng này hỏi cái gì cũng cà lơ cà lơ hết thì cái khoảng cách giữa anh với con thú không có xa, nha.

Có nhiều người họ nói "Tui dễ lắm, tui hỏng có đạo nhưng mà làm lành lánh dữ được rồi". Nghe thì nó hay hay đó, nghe coi bộ nó có mùi văn minh, có mùi khoa học, nhưng mà thấy hình như cái tôn giáo nó kỵ khoa học. Mà mình là thời đại gì? Mình là người thời đại này, thôi mình cứ phăng cái câu đó ra cho người ta ớn. Chưa kể là trong nước chỉ cần mà để chữ "Không tôn giáo" là thấy sĩ đồ thênh thang, hoạn lộ bát ngát.

Cho nên nhiều người cứ tưởng "Ôi! Đâu có cần niềm tin". Có chứ! Muốn đi toilet quí vị phải có niềm tin, có niềm tin là mình sẽ làm được cái việc gì đó trong toilet mình mới đi vô trong đó, tay cầm một cọc giấy, tay thì cầm cái phone đi vô toilet ngồi xuống. Đi cầu mà phải có niềm tin chớ đừng có nói tới đạo nghiệp quan trọng, nha.

Bây giờ mình bước ra sân để mình quét lá thì mình phải tin là mình quét được mình mới đi ra sân chứ. Gió mưa tầm tả thì làm sao mà mình quét đây? Mình đã muốn ra sân quét thì phải tin là quét được. Chuyện quét sân cũng phải có niềm tin nữa. Niềm tin sẽ cho mình lý tưởng sống, không có niềm tin là không có làm ăn gì được hết. Người không có niềm tin đó là một dấu chỉ cho thấy cái tay này nhiều đời quá khứ sống không có mục đích, sống không có lý tưởng, lớn chuyện vậy đó. Không có niềm tin là không có tất cả.

48:36
19/09/2019 - 05:40 - elteetee - [Mục Lục các Bài Giảng] - [Hỗ trợ ghi chép bài giảng]

Dễ ngươi

Và cuối cùng là pamāda là dễ ngươi, nãy tôi định nghĩa rồi. Dễ ngươi đây nó gồm có ba, một là cái lòng khinh xuất, coi nhẹ những cái chuyện mà lẽ ra mình phải coi trọng, đó được gọi là khinh xuất, được gọi là dễ ngươi.

Cái chữ pamāda phải dịch vậy đó, là khinh xuất, là dễ ngươi, nha, cái này quan trọng lắm. 

1. Không coi thường điều thiện nhỏ rồi không làm,
   
2. không coi thường điều ác nhỏ rồi làm và
   
3. không nên thờ ơ trong chuyện sinh tử.
   

Bởi vì hễ ngày nào mà ta còn có mặt trong cái cõi đời này dầu ở cảnh giới nào thì cái nguy cơ đau khổ luôn lớn hơn cái cơ hội hạnh phúc triệu lần.

Thí dụ các vị nói "Về phạm thiên sướng quá, phạm thiên đâu có khổ". Đúng. Nhưng mà cái vấn đề là trong Tăng chi Đức Phật đã dạy: 

"Này các tỳ kheo, có một điểm khác biệt rất là lớn giữa đệ tử Như Lai và những người không có niềm tin nơi Như Lai nằm ở điểm là đệ tử Như Lai khi mà hưởng dục, họ sống trong dục họ hưởng dục trong cái ý thức".

Như những người cư sĩ họ vẫn có vợ, có chồng, có con có cái nhưng mà họ sống trong ý thức; khi họ tu thiền, họ tu thiền trong ý thức; hưởng dục trong ý thức buông bỏ và tu thiền cũng trong ý thức buông bỏ. Đó là cái điểm khác biệt giữa đệ tử Như Lai và người không phải đệ tử Như Lai.

Một bên thì

1. hưởng dục trong sự kiểm soát, trong ý thức buông bỏ;
   
2. tu thiền trong sự kiểm soát và trong ý thức buông bỏ.
   

Riêng những người không phải đệ tử Như Lai thì họ mắc vào ba trường hợp sau đây:

1. một, cắm đầu chạy theo cái mình thích bất kể thiện ác;
   
2. thứ hai là hưởng dục bằng cái ý thức dính chặt, họ không thể buông bỏ;
   
3. và cái thứ ba, nếu một ngày nào đó họ may mắn mà họ chán dục, họ muốn nghiêng về đời sống tâm linh thiền định thì họ vẫn tu tập bằng cái ý niệm của người sanh tử trầm luân.
   

Cho nên đệ tử Như Lai khi mà sống trong các dục, đệ tử Như Lai khi tu tập thiền định, đệ tử Như Lai có một thành tựu sở chứng nào dầu là thế nghiệp hay đạo nghiệp, thì đệ tử Như Lai luôn có cái đường để đi lên. Còn riêng về những người không có tin vào Chư Phật thì dầu họ tội lỗi hay họ làm thiện, họ hưởng dục hay là họ đắc thiền, thì luôn luôn trong cái ý thức gọi là sanh tử, nha. Chuyện này rất là lớn. Cho nên chữ pamāda phải hiểu như vậy.

Vừa rồi tôi vừa giảng xong 6 cái phiền não, tức là 6 thứ tâm thức tật nguyền, 6 thứ tâm lý tiêu cực mà nếu chúng ta không có vượt qua được thì cái cơ hội chứng thánh là con số không. Và ở đây cũng phải nói thêm, đọc kinh phải đọc bằng cái não trạng của một người trên 18 tuổi, chúng ta không thể đọc kinh bằng cái não trạng của một đứa bé biết đọc biết viết. Là vì sao? Vì rõ ràng trong kinh là Ngài dạy rằng không bỏ được 6 pháp này nè thì không thể chứng La hán. Nhưng mà mình phải hiểu ngầm là tại sao Ngài lại nhắc tới 6 pháp này? Vì khi không bỏ được 6 pháp này dầu không chứng La hán, đành rằng không chứng rồi đó, nhưng mà đời sống chúng ta sẽ gắn đầy những hệ lụy. Còn nếu mình có bỏ được 6 pháp này, cho dầu mình không có chứng thánh thì mình cũng được an lạc vô cùng, vô cùng an lạc, nhớ nha.

Chớ hỏng phải nói "Quả vị A la hán cách tôi xa lắm, cái này chắc Ngài nói cho mấy người cao siêu chớ mắc mớ gì tôi?" Sai, sai bét, hỏng phải như vậy. Ngài nói là mấy cái này là cản trở, là chướng duyên cho quả vị La hán. Đúng, nhưng mà không chỉ riêng cho vị La hán mà là trong đời sống của chúng ta. Một người mà bị dây dưa sống quá nhiều, quá nặng với 6 thứ phiền não này thì người đó không tài nào mà được an lạc. Và sống không an lạc thì làm sao có một cái chết ngoạn mục, cái chết ngon lành? Mà không có cái chết ngon lành thì làm sao mà có thể xác định được cái chốn về trong tương lai của mình, thưa quí vị?

Trong room thế nào cũng có người thắc mắc nói "Ủa, chết ngon lành là sao?
 

1. Chết ngon lành tức là cái chết của một người ra đi trong ý thức tỉnh táo.
   
2. Cái thứ hai, cái chết ngon lành là cái chết của một người mà đã có hành trang, đã có tư lương chuẩn bị cho đời sau kiếp khác nếu còn có một kiếp sau.
   

Nếu không có thì thôi không còn chuyện gì để nói hết. Nhưng mà nếu còn có một kiếp sau thì cái tay nào mà nó sống thiện thì cái khả năng mà nó được an lạc, được gọi là thoải mái nó cao hơn là sống gian ác. Tin tôi đi.

52:56
19/09/2019 - 08:52 - elteetee - [Mục Lục các Bài Giảng] - [Hỗ trợ ghi chép bài giảng]

(Giảng Kinh #67)
 Những Người Bạn

Rồi tiếp theo là cái kinh... Có một lần Ngài Anan vào bạch Phật "Bạch Thế Tôn con nghĩ rằng đời tu rất cần bạn bè, rất cần đến sự hỗ trợ của bạn bè. Thậm chí con còn nghĩ một nữa đời tu là cần đến bạn bè, liên hệ tới bạn bè, trên nền tảng giúp đỡ của bạn bè". Thì Đức Phật dạy "Này Ananda, ta nói rằng không phải một nửa mà toàn bộ đời sống phạm hạnh này được thiết lập trên tình bạn".

Một người mà đọc không kỹ hoặc là đầu óc lười suy tư họ sẽ rất ngạc nhiên, họ nói "Ủa tại sao mình tu, mình ở một mình mình, mà tại sao ở đây chính Đức Thế Tôn Ngài xác nhận là toàn bộ đời tu chớ hỏng phải một nửa, mà toàn bộ đời tu được thiết lập trên tình bạn". Xin thưa, cái chữ bạn phải hiểu nhiều nghĩa như sau:

Thứ nhất, bạn ở đây không chỉ riêng là những hình hài có hai tay, hai chân và một cái đầu; mà bạn ở đây là những gì mà chúng ta thường xuyên gặp gỡ, thường xuyên tiếp xúc, va chạm, sống cùng với nó; thì cái đó là bạn. Thí dụ như những cái loại sách báo nào, những trang web nào mà tôi thường xuyên tìm đến để mà đọc, những loại người nào mà tôi thường xuyên tiếp xúc đã đành, mà kể cả những người mà tôi thường xuyên text chat, tôi thường xuyên email, thường xuyên điện thoại, thường xuyên viber, thường xuyên WhatsApp, thì cái đó là những người bạn. Mà trong đó bao gồm những thứ không phải là tay chân, nó hỏng có cần tới tay chân, chưa kể những thứ tâm trạng nào mà tôi thường sống với nó thì nó cũng là bạn của tôi. Như Đức Phật đã từng có dùng cái chữ tanhā dutiāka(?) cái từ dùng cho những người sống nhiều với tham ái, lấy tham ái làm bạn; nghĩa là lên giường ngủ mà cũng thích này thích kia, thức dậy bỏ chân xuống giường bước đi bắt đầu một ngày mới thì cũng sống trong cảm giác thích cái này thích cái kia, đó, nhớ nha.

Như vậy bạn ở đây có nghĩa là người, vật hoặc là một trạng thái tâm lý, một cái trạng thái tinh thần, một cảm xúc nào đó mà mình thường xuyên cọ chạm, gặp gỡ, tiếp xúc, gần gũi nó thì những cái đó được gọi là bạn, nhớ nha. Đây là lý do vì đâu mà Phật dạy rằng toàn bộ đời sống phạm hạnh được thiết lập trên tình bạn, nghĩa là cái đầu mình thường nghĩ nhiều về cái gì, có nghĩa là mình đang sống với cái người bạn đó, người bạn tâm linh, tinh thần đó, nhớ nha. Cái này lớn chuyện lắm, thứ nhất là mình hiểu sai chữ bạn.

Thứ hai là mình đâu có ngờ là những cái chuyện mà mình thường xuyên nghĩ nó quan trọng như vậy. Bởi vì "Tui thì tui có chồng, tui có con, tui có vợ, đúng, nhưng một ngày tui rãnh tui cũng ngồi sáng được một tiếng, chiều một tiếng vậy thôi chứ. Có ai? Có ai cư sĩ được như tui không? Vừa lo chồng nè, lo vợ, lo con, lo cha, lo mẹ, đi làm công sở về là cứ sáng sáng một tiếng, chiều một tiếng các vị có không? Đâu có ai bằng?" Tuy nhiên, làm ơn nhớ dùm ngày 24 tiếng, ngoài 2 giờ ngồi thiền đó ra anh sống bằng cái đầu của anh, anh sống bằng cái tâm trạng gì? Anh nghĩ nhiều về cái gì? Thì cái đó chính là bạn của anh; chớ hỏng phải là mấy cái tay mà hai tay, hai chân, một cái đầu mới gọi là bạn. Không, bạn là những gì mà anh tiếp xúc, gần gũi, cọ xát, va chạm, gặp gỡ, tương phùng thường xuyên, nhớ nha.

Cho nên trong bài kinh 67 (Những Người Bạn) Ngài dạy rất rõ, là khi mà chơi với bạn xấu đó dầu đó là người hay là gì, khi thường xuyên chơi với bạn xấu, khi thường xuyên làm nghiệp xấu, thường xuyên suy nghĩ chuyện xấu, đó, thì không cách nào mà thành tựu được cái đạo nghiệp giải thoát, chuyện đó không bao giờ có. Bài kinh này nếu mà các vị đọc một mình thì thấy nó hỏng có gì ghê, nhưng mà bài kinh này nếu mà được nghe ai gợi ý, các vị sẽ nhận ra nhiều chuyện lớn. Bây giờ bài kinh này nếu cần, mình làm cái outline bài kinh như thế này: Toàn bộ đạo nghiệp hôm nay của ta, toàn bộ đạo nghiệp mai này của ta, toàn bộ đời sống hiện tại của ta, toàn bộ đường đi lối về của ta mai này nó đều nằm gọn trong những gì ta lưu tâm, ta nặng lòng với nó trong từng phút giây hiện tại, lớn chuyện vậy đó. Ta nghĩ nhiều về cái gì, ta thường cọ xát, gặp gỡ với cái gì thì đó chính là cái đường đi lối về cho mai sau của ta. Chớ còn bài kinh này hỏng phải đơn giản như mình nghĩ, mình liếc qua mình thấy, nói sơ sơ, sơ sơ.

Cho nên tôi nói hoài, tôi nói để ý trong mỗi ngày mình thích cái gì, mình ghét cái gì, cái đó nó quan trọng lắm, bởi chính những cái thích cái ghét đó nếu sớm phát hiện kịp thời thì mình sẽ có những thay đổi rất là ngoạn mục trong đời sống của mình. Bởi vì các vị biết không, có những cái thích mà mình chìu nó là mình hư, và có những cái mà mình không có ghét mà lo chống trả nó, lo đối kháng nó, lo tống khứ, lo giải trừ nó là mình cũng hư. Thí dụ như mình sợ cực, hay là mình muốn trốn lánh một cái gì đó, một cái trách nhiệm gì đó, chẳng hạn như vậy, khi mà mình vì chạy trốn cái này cái kia, vì thích, vì theo đuổi cái này cái kia thì chuyện xấu gì mình cũng làm hết các vị biết không?

Cho nên, nên thường xuyên kiểm soát coi ta thích cái gì và ghét cái gì, thường khi trong đời sống của phàm phu chính vì để giải quyết cái thích và cái ghét chuyện gì ta cũng làm. Chính vì vậy, chính vì cái điều mà tôi nói thích và ghét nó quan trọng như vậy là bởi vì sao? Là bởi vì thích và ghét nó chính là những người bạn mà ta phải sống với nó rất là thường.

Tôi nói lại bạn ở đây hiểu trên cả hai nghĩa, nghĩa đen và nghĩa bóng. Nghĩa đen là những cá thể động vật có một đầu, hai tay, hai chân, có quốc tịch, có ngôn ngữ thì cái đó được gọi là người, hiểu chưa? Nhưng mà ở đây ngoài cá thể động vật ra, nó còn có một chuyện nữa, nó là những gì mà chúng ta thường xuyên cọ xát, va chạm, gặp gỡ, tương phùng, tương ngộ.

59:27

20/09/2019 - 08:01 - elteetee - [Mục Lục các Bài Giảng] - [Hỗ trợ ghi chép bài giảng]

(Giảng Kinh #68)
KTC Hội Chúng ( = Đám Đông)

Tiếp theo là kinh 68 (Hội Chúng - Đám Đông). Có vấn đề như thế này, có nhiều cái câu mình nghe nói hay lắm quí vị nhưng mà nếu mình hiểu sai thì coi như là hết xài mà nó còn nguy hiểm nữa. Khi nó bị hiểu sai thì nó chỉ có hại mình thôi, cái câu "Buôn có bạn, bán có phường" làm cái gì cũng có bạn, ở trên mình mới vừa học xong đó. Thứ hai "Ăn cơm có canh, tu hành có bạn", nãy giờ mình mới vừa giảng bài kinh bạn xong rồi bây giờ mình thấy có bài kinh Hội chúng.

Vị tỳ kheo nào thích hội chúng làm ơn nhớ dùm cái này, thích hội chúng nó khác, mà sống có thầy có bạn nó khác. Trong room có phân biệt được cái này không? Sống có bạn nó khác, thí dụ như sống có bạn là gì? Sống có bạn mình hiểu nôm na là mình thích những loại cây đẹp, những loại cây quí nó khác. Còn người thích hội chúng là gì? Là người thích lăn mình ở trong cỏ dại. Hai cái khác nhau, phải ghi cái này nha.

Có thầy, bạn tốt nghĩa là quan hệ có chọn lọc, còn thích thú đám đông là tâm thái quên mình vì ham vui, hai cái khác nhau chớ đừng có đem cộng thành một. Một vị tỳ kheo nên có thầy, bạn xứng đáng; nhưng mà một tỳ kheo thích hội chúng, thích đám đông là thất bại.

Nó có tới một ngàn lẻ một lý do để một người tu lìa xa đám đông; một, khi mình xáp vô đám đông mình được cái gì? Phần mất thì có, phần được thì không. Tin tôi đi, tôi không có thần thông; tôi không phải là một vị chơn tu đạo cao đức trọng, huệ căn sâu dầy gì hết. Tôi chỉ dựa vào kinh sách và đặc biệt dựa vào kinh nghiệm của tuổi đời 50, tôi có thấy cái này: Bất kỳ một cá nhân tăng, tục; nghĩa là tăng ni và Phật tử nào, bất kỳ nha, anyone, anybody mà không có khả năng sống một mình; mà cứ đi rề rà rề rà, la cà, lân la tìm tới để mà nương dựa người khác. Mỗi ngày phải kiếm người để mà tâm sự, trao trút một người, hai người, ba người, năm người, mười người; có nghĩa là thích quần tụ, thích đám đông, thích bầy đàn. Theo tôi, người đó không có khá, đối với tôi người đó là con số không, vì sao? Vì ở ngoài đời một thằng học sinh, một thằng sinh viên mà nó hiếu học nó đã không có thì giờ để mà xáp vô cái đám bạn rẻ tiền. Ngoài đời đó, nói chi là một người biết đạo, hiểu biết giáo pháp giải thoát thì làm sao mà mình có khả năng tâm lý để mà mình theo đuổi rồi dây dưa, rồi la cà với thiên hạ được quí vị?

Khi nào bản thân quí vị không tự mình làm điểm tựa cho chính mình, tự mình không có khả năng đem lại niềm an lạc cho mình thì mình mới hướng ngoại, mình mới đi tìm đến kẻ khác, mình nương đổ, tựa nương kẻ khác để mà tìm lấy một sức sống, một niềm vui. Chứ còn nếu các vị có học giáo lý, các vị có tu tập thiền định, các vị sẽ thấy rằng thời gian để mà các vị suy tư giáo lý, thời gian để tu tập thiền định đã còn không có, thì làm gì mà có thời gian để mà dây dưa, rề rà với thiên hạ?

Các vị tin tôi đi, thiên hạ tôi không biết là bao nhiêu người, năm người, mười người, trăm người, ngàn người xáp vô là chỉ có phiền não thôi, trừ phi các vị là thánh hoặc cái đám đông đó toàn là thánh. Còn không khó lắm, nếu không muốn nói là không thể. Cứ ăn rồi xáp vô đám đông, đám đông có hai: đám đông ngoài đời và đám đông online. Đám đông ngoài đời là bạn bè có thể lái xe tới gặp nhau. Đám đông online là phải vô facebook, phải email, phải text chat, phải điện thoại đầu này đầu kia.

Tôi nhắc lại, có một lý tưởng sống ngon lành thì họ dứt khoát không có thời gian để mà tìm tới đám đông đâu quí vị. Kẻ nào mà còn thiết tha với đám đông là kẻ đó không có lý tưởng sống, không có cái khả năng sống một mình đem lại sự an lạc cho riêng mình. Không có khả năng đó, họ phải nương đổ vào quần chúng, nhớ nha.

. . . . . . . .
1:08:34

Đó là một người còn chìm đắm trong đám đông thì không có tài nào có khả năng an lạc với riêng mình. Mà chúng ta nên nhớ rằng chúng ta vốn dĩ cô đơn từ vô thủy luân hồi, mỗi người có một hạnh nghiệp riêng quí vị. Dầu chúng ta có là cha, là mẹ, là chồng, là vợ, là con, là cái, là anh, là chị, là em, là cháu với nhau trong đời này thì chắc gì đời sau chúng ta gặp lại? Đó là chuyện thứ nhất. Thứ hai,

1. cơ hội mang thân trời người, nhân thiên rất là khó;
   
2. cơ hội đó đã khó, cơ hội được gặp nhau càng khó hơn.
   

Cho nên, chúng ta vốn dĩ là cô đơn, mà nói như vậy chúng ta cô đơn đã quen rồi, chúng ta quen khổ một mình, quen vui một mình, quen ác một mình, quen thiện một mình. Chẳng qua vì ảo giác, chúng ta thấy rằng một chiều mưa biên giới, ngồi một mình hiu quạnh cô độc quá chúng ta thèm một bàn tay, một mái tóc, một ánh mắt, một tia nhìn để sưởi ấm lòng mình cho nó bớt cô quạnh, mình tưởng đó là tri âm tri kỷ. Không có dám đâu, nó chỉ góp phần chen lấn thôi, chứ niềm cô đơn của chúng ta vẫn muôn đời nằm đó không ai chia xẻ được cho mình đâu. Tôi xin quí vị tin như vậy đi.

Cho nên một người tu hành mà còn tìm đến đám đông là người này:

1. không có khả năng quán chiếu, 
   
2. không có khả năng nội tĩnh. 
   

Không có khả năng nội tĩnh, không có khả năng quán chiếu, anh tu cái gì? Khi anh không hiểu rằng công việc mà để anh làm nó đã vốn không có thời gian rồi, anh đi biết đi, ngồi biết ngồi, đứng biết đứng, vui biết vui, buồn biết buồn, thở ra thở vào biết rõ, thiện ác buồn vui biết rõ. Chỉ riêng chừng đó việc, anh đã không có đủ thời gian cho anh, thì anh làm gì mà anh có thời gian cho đám đông khác?

Đừng có nói với tôi là chư Phật, chư thánh ngày xưa đi hoằng pháp người ta rần rần đó thì sao? Tôi xin các vị nhớ, người ta là Phật đó, các vị có phải Phật chưa? Đừng có đem so Ngài với mình nha, mình có bằng cái hạt bụi dưới chân Ngài không mà cứ đem thánh hiền ra so hoài, mệt quá nha. Ngài đi hoằng pháp chớ hỏng phải là Ngài xáp vô đám đông.

Còn mình, mình cứ xáp vô đám đông, mình nhân danh từ thiện nè, mình nhân danh học viện, nhân danh thiền viện, nhân danh hoằng pháp, nhân danh xã hội, nhân danh trách nhiệm, nhân danh bổn phận, nhân danh đủ thứ. Chúng ta đứng dưới tên của nhiều cái gọi là mỹ từ, núp dưới mỹ từ để rồi chúng ta cả đời không có khả năng sống một mình, trong khi việc mà mình phải làm với mình nó tới một tỷ lận. Cho nên Đức (Germany) có một câu rất là hay: "Cái người mạnh nhất là người có khả năng sống một mình", còn Đại Hàn thì nói thế này: "Không phải đứa mạnh nhất mà sống, mà đứa sống được mới là đứa mạnh nhất"

Chúng ta thấy là chính Đức Phật đã kêu gọi tinh thần độc cư, không phải đạo Phật là đạo bi quan, bắt mình ăn rồi cứ nghĩ ba cái chuyện bất tịnh, rồi niệm chết, rồi sa đọa, đã vậy bắt sống một mình. Cái đạo gì buồn dữ trời, nhưng mà không, cái đạo này là đạo dành cho người trưởng thành, cái đạo này là đạo dành cho mấy người dám nhìn vào sự thật. Vì hôm nay, anh có thấy được sự thật thì mai này anh có đối diện với nó, anh mới có thể tiếp tục ngon lành, bảnh bao. Còn bình thường lúc vô sự mà anh không có bản lãnh để thấy ra sự thật, thấy nó mà anh chưa có khả năng anh thấy thì mai này nó ập vô mặt anh, anh làm sao anh chịu nổi?

Không có khả năng sống một mình bây giờ, thì mai này anh vào bệnh viện anh sống một mình, anh nằm với ai? Anh nằm với con người của anh, anh ở đó trên giường chết, anh hấp hối với ai? Hấp hối với anh. Anh tắt thở rồi, anh đi về một phương trời miên viễn chiêm bao nào đó, thì anh đi với ai? Anh đi một mình anh nha. Anh đừng có nói với tôi là anh có vợ, có chồng, có con có cái, có bạn có bè, có tri kỷ, tri âm, tôi van anh đừng có nghĩ dại như thế nha. Anh mãi hoài trước sau chỉ có một mình anh. Anh đã luân hồi vô số kiếp, một mình anh, anh có nghiệp thiện nghiệp ác của một mình anh, anh đi vào các cõi một mình anh.

Có một điều trong cái cõi nào đó, anh vô thấy chung quanh, nhìn những người gần gũi anh về quan điểm, về không gian, về địa dư, anh cho đó là bầy đàn, là đoàn thể, là cộng đồng, là dân tộc, là xã hội, là đất nước, là quê hương, là cố quận của anh; chớ thật ra hỏng có, anh vẫn một mình, anh chỉ là một chiếc lá giữa rừng lá thôi, anh hiểu không?

Anh chỉ là một giọt nước trong một cái dòng nước, mà nói vậy thì mình cũng không thấy sự lẻ loi của nó. Nhưng mai này mà có ai đó lấy một giọt nước đem lên bờ mới thấy nó lẻ loi biết chừng nào! Khi một giọt nước rời khỏi dòng nước, những giọt nước còn lại có đứa nào buồn, có đứa nào kêu réo, nhớ thương không? Không có. Ngày nào anh còn ở với tôi thì anh là một phần của cái cộng đoàn mà chúng ta đang có mặt, mai này duyên đến đẩy anh đi thì anh đi phần của anh, chúng tôi tiếp tục ở lại. Đó là chuyện đời nó bạc như vậy đó.

Tôi nói không biết là bao nhiêu lần, thương nhau cho lắm, yêu nhau cho lắm, nhớ cho lắm, đám tang khóc nhiều cho lắm, một thất, hai thất, bảy cái thất, 49 ngày là finish, là fertig, là finir, không còn gì hết, tin tôi đi. Nhiều lắm mỗi năm đến ngày giỗ có nhắc lại một chút. Ừ, nói mới nhớ còn tháng nữa giỗ thượng tọa Thiện Minh của mình Chùa Bửu Quang. Hồi mới mất thôi ta nói um sùm bát nhã, bát nháo rồi sau đó mất tiêu, bây giờ còn một tháng nữa sắp giỗ nè, giỗ giáp năm, mà tôi ngồi tôi coi có ai nhắc nhở gì không, tôi cũng tính muốn viết cái gì đó, hỏng lẽ bây giờ, thứ nhất viết hoài cũng dở, thứ hai nữa có một mình mình làm cũng kỳ, người ta nghi ngờ hỏng biết có chuyện gì không, tại sao có mình ông này ổng lên tiếng. Nhưng mà tự nhiên nó chạnh lòng, nó nghĩ "Ờ sao hỏng ai nhắc gì Sư Thiện Minh hết". Nhớ nha, nó qua rồi thôi.

Hòa thượng Hộ Giác ngày xưa đương thời của Ngài từ 1958 cho tới 1975, đặc biệt trong thời pháp nạn, theo chúng tôi được biết, bên Thiên Chúa thì có Cha Nguyễn Văn Vàng, bên mình thì có Pháp sư Giác Đức, có Hòa thượng Hộ Giác thuyết pháp là kẹt xe, kẹt xe từng đoạn, từng đoạn. Rồi thì sao? Cuối cùng rồi thì về già, mấy năm cuối đời gần tịch quạnh hiu, có ai biết gì đâu, có lúc khoảng chừng tuần lễ, nửa tháng sắp tịch có mấy người đệ tử ở tiểu bang xa bay về xẹt xẹt xẹt hai, ba bữa rồi cũng biến mất. Họ cũng có việc của họ chứ, họ có vợ, chồng, con cái rồi họ đi về họ lo chuyện của họ. Một thời lừng lẫy tiếng tăm rồi sau đó chìm vào lãng quên. Tôi không có nói chuyện đó quí vị không có thấy sự bạc bẻo của đám đông.

Ngày nào nó rần rần, rần rần như vậy đó, bây giờ có một thân một mình như vậy thôi, "Còn duyên ăn nhãn, ăn hồng. Hết duyên bán mít cho chồng, con xơi", "Còn duyên kẻ đón, người đưa. Hết duyên đi sớm về trưa một mình". Cái chuyện đó hỏng có gì lạ hết quí vị. Hoa hậu, diễn viên, ca sĩ một thời nức tiếng, lúc đương thời thôi quí vị, tới hồi mà nó lụi rồi đó, các vị biết Hùng Cường chết kiểu gì không? các vị biết Minh Phụng chết kiểu gì không? Các vị vào trong Chùa Nghệ sĩ ở Saigon các vị coi mồ mả của các nghệ sĩ tiền bối nằm ở đó, các vị coi những nghệ sĩ già tuổi xế chiều cái nghiệp diễn nó hết rồi, duyên diễn nó hết, bây giờ họ sống lây lất trong đó, họ sống ra làm sao?

Tôi nói không có lạc đề đâu, tôi đang nói cái đám đông nó bạc cỡ nào, nó vô ích cỡ nào, nó tào lao cỡ nào, mặc dù chính đám đông đã hỗ trợ cho sự nghiệp của chúng ta. Chúng ta sống không thể thiếu đám đông, nhưng mà nhớ đám đông là nước. Có nước thuyền mới đi, nhưng mà khi thuyền nó chìm rồi thì xong. Đừng có đòi hỏi nước: "Tại sao ngày xưa anh nâng tôi bây giờ anh không nâng tôi nữa? Tại sao ngày xưa anh đưa tôi đi đến biết bao nhiêu bến bờ viễn xứ, bây giờ tôi chìm xuống anh không có một động thái nào để kéo tôi lên, để đưa tôi trở về cái vàng son quá khứ?" Không, nước sẽ trả lời "Không, ngày nào anh còn nổi thì tôi đưa anh đi, anh vẫn đi bằng cái mái chèo của anh, tôi chỉ trợ lực, tôi chỉ giúp sức cho anh thôi. Chớ còn anh không thể trông cậy, nương đổ vào tôi 100%."

Đám đông cũng vậy, anh còn gượng được chúng tôi hỗ trợ anh, nhưng mà anh nhớ luật của trời đất "Thiên hạ phù thịnh bất phù suy", anh còn đi được, còn gượng được thì chúng tôi còn hà hơi, tiếp sức giúp anh. Anh đã sụm bà chè thì anh đi ch đi vì thiên hạ phù thịnh bất phù suy, chỉ giúp người đang đăng quang chớ không ai giúp người ngã ngựa hết. Đó là cái sự bạc bẽo, sự bẽ bàng của cái gọi là đám đông.

Một vị tỳ kheo không hiểu ra điều đó, ăn rồi cứ cắm đầu gục mặt ở trong đám đông thì coi như tàn đời. Cho nên Ngài nói rằng một vị tỳ kheo mà còn chìm đắm trong đám đông, còn tin cậy, còn nương đổ vào đám đông thì cái đạo nghiệp vị đó là zero.

1:17:43


(Còn tiếp)