[anatta]

Pháp Cú kệ 41


41. Không bao lâu thân này,
Sẽ nằm dài trên đất,
Bị vất bỏ, vô thức,
Như khúc cây vô dụng (1).

41. Not long alas, and it will lie
this body, here upon the earth.
Discarded, void of consciousness,
useless as a rotten log.

41. Aciraṁ vat'ayaṁ kāyo - paṭhaviṁ adhisessati
Chuddho apetaviññāṇo niratthaṁ'va kaḷingaram (1).


Tích chuyện

Một vị công tử ở thành Xá Vệ, sau khi nghe Đức Phật giảng pháp liền phát tâm ly tục xin xuất gia với Phật, được gọi là Đại đức Tissa. Trong thời gian hành đạo rày đây mai đó, thân thể của đại đức Tissa bị nổi lên những mụt đinh sang đầy mình. Lúc đầu thì nhỏ như hạt cải, dần dà lớn như hạt đậu đen, rồi lớn dần lên như trái táo. Khắp thân đại đức các mụt nức vỡ, lở lang hôi thúi, nên được gọi là đại đức Tissa hôi thúi. Nước từ các ung nhọt chảy ra khiến y áo đại đức lốm đốm như những ổ ong; kế đến xương cũng dần dà bị thoái hoá hư mụt, khiến đại đức không còn đi đứng được nữa, chỉ nằm trên giường. Bởi toàn thân ghẻ lở hôi thúi nên ít ai đến gần đại đức. Vì thế, buổi sáng sớm hôm nọ, Đức Phật mới đên nơi chỗ đại đức Tissa đang bệnh nằm trên giường, dùng nước đã được nấu ấm. Chính tay Ngài lau rửa cho vị Tỳ-kheo mình mẩy lầy lở hôi thúi ấy. Đức Phật bào các vị tăng cùng theo với Ngài lấy y áo của đại đức Tissa đem giặt và làm khô lại, sau đó mặc lại cho đại đức. Sau khi thân thể được lau rửa và mặc y áo sạch sẽ vào, đại đức Tissa cảm thấy thân thể mát mẻ nhẹ nhàng thoải mái. Đức Phật kế đó ngồi lại trên đầu giường và thuyết cho thầy một thời Pháp về bản chất vô thường của thể xác. Và Đức Phật đọc lên bài kệ Pháp Cú 41. Sau khi Đức Phật chấm dứt bài kệ đại đức Tissa đắc quả A La Hán, vô lậu tận, và tich diệt nhập vào Vô dư Niết Bàn. Đức Phật mới bảo các vị tăng hoả thiêu an táng xá của đại đức Tissa. Chư tăng mới bạch với Phật rằng, một vị đại đức có căn lành đạo pháp để đắc quả A La Hán như vậy, thì sao lại bị nghiệp thân tồi tệ như thế? Đức Phật nói rằng đó là nghiệp của tiền kiếp đại đức Tissa, và Ngài thuật lại như sau.

Trong thời kỳ của Đức Phật Chánh đẳng Chánh giác Kassapa trước đây, đại đức là người thợ săn chim. Những khi săn được nhiều chim, bán không hết chim, nếu giết chim đi, thì thịt sẽ bị hư thối sau vài ngày, nên ông gài chéo cánh của chim và bẻ lọi giò của chúng. Ông thường làm như vậy đối với các con chim. Một hôm nọ, có vị Độc Giác Phật đến của nhà ông trì bát, ông bèn phát tâm tịnh tín và nghĩ: "ta đã một đời sát sanh quá nhiều, nên cúng dường thức ngon cho ngài". Ông bèn đặt các thức ăn ngon đầy bình bát của Vị Độc Giác Phật, và gieo mình xuống đất đảnh lễ nguyện rằng: "Bạch ngài, xin cho con mai sau chứng ngộ được đạo quả như ngài", vị Phật Độc Giác chúc phúc, "Xin cho người được như ý."

Kể đến đây, Đức Phật kết luận: Nầy các Tỳ kheo! Do tiền nghiệp ấy mà ngày nay Tissa trả quả. Mình mẩy thúi lở, xương hư mụt gãy, cũng vì xưa kia đã sát hại và bẻ gẫy chân, cánh chim. Còn quả A La Hán là nhờ để bát cúng dường cơm ngon đến vị Phật Độc Giác vô lậu.


Chú thích

1. Kaḷingaraṁ, - một khúc gỗ mụt thúi, không có giá trị, không thể dùng được vào bất luận việc gì.